De Ideale Wereld
Satire neemt politiek op de korrel, zonder gevaar voor proces
27 februari 2018
Ondanks de mindere kijkcijfers in real time kent iedereen het programma De Ideale Wereld, niet het minst om zijn knullige, gespeeld naïeve, maar altijd innemende presentator Otto-Jan Ham. DIW is satire. De kans dat het team van DIW zich ooit moet verantwoorden voor een rechter voor zijn genadeloze humor ten opzichte van politici is uiterst klein. Dat staat in schril contrast met wat de kritische nieuwssite Apache meemaakte.
Dat ze satire gebruikten, wisten ze aanvankelijk niet bij De Ideale Wereld, vertelt Otto-Jan Ham aan StampMedia. Daar zijn ze pas na een uitzending of vier achtergekomen. Tegelijk nuanceert Ham de slagkracht van satire, en hij verwijst daarvoor naar de satirische laatavondshows in de VS: die maken president Trump voortdurend belachelijk, maar verder gebeurt er niets.
Ellende
© Jef Staut
De titel van het programma verwijst naar waar ernstige journalisten nog altijd naar streven: bijdragen aan een betere wereld. rekto:verso noemt dat een illusie, omdat de kijker/luistereraar/lezer te cynisch is geworden ten opzichte van alle ellende. Die ernstige journalist heeft de burger namelijk platgewalst met ellende, en daardoor is de burger er ongevoelig aan geworden. Maar door te lachen met de politiek en politici onbeschaamd in hun hemd te zetten, toont satire dat het anders kan, of moet.
Rechtszaak
Hoe anders vergaat het de nieuwssite Apache. Die gebruikt namelijk geen satire, maar onderzoeksjournalistiek, en daar kunnen niet alle politici even goed mee om. Sinds 2013 onderzoekt Apache de ingewikkelde constructie tussen een pensioenfonds, een bouwpromotor en de politiek. Dat leverde Apache twee rechtszaken op, waarbij een schadevergoeding van in totaal 350.000 euro werd geëist. Maar de rechter besliste op 22 februari dat de klachten ongegrond zijn.
Artikels
rekto:verso: Op zoek naar de ideale wereld
Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.
Hier vind je meer informatie over Media.21
Discussiepunten
- Otto-Jan Ham zegt dat jongeren geen kranten meer lezen, of naar het journaal kijken, maar zich voor nieuws uitsluitend richten op programma’s als DIW. Doe jij dat ook? En zo niet, waar haal jij je nieuws?
- Ham zegt ook dat ze met hun programma onbekende politici best een duwtje in de rug kunnen geven, zoals ‘De slimste mens’ met Bart De Wever gedaan heeft. Wat vind je ervan dat televisieprogramma’s zoiets doen?
- Van te veel ellende op het nieuws worden mensen cynisch, staat in het artikel van rekto:verso. Voel je dat bij jezelf ook? Dat je ongevoelig en onverschillig wordt voor oorlog en rampen?
- Kennen jullie Thomas More en zijn boek Utopia? Waarom verwijst rekto:verso naar een boek uit de 16de eeuw in een stuk over De Ideale Wereld?
- Vind je dat Apache het recht moet hebben om, zolang het gestaafd wordt met openbare documenten, te kunnen schrijven wat ze willen? En wat met de privacy?
- En omgekeerd, vind je dat de politiek zich mag moeien met wat een journalist of een medium zegt of schrijft? Er is persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Of hebben die vrijheden grenzen?
