Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Vrouwenemancipatie

Vrouwenemancipatie

Er is nog werk aan de winkel

17 oktober 2018

Eenenvijftig jaar geleden schreef de Nederlandse feministe Joke Smit het pamflet Het onbehagen van de vrouw, waarmee ze ijverde voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen. Dat veroorzaakte heel wat opschudding. Maar er werd sindsdien wel hard gewerkt aan gelijkwaardigheid tussen beide seksen. En toch ging vorig jaar de hashtag #metoo viraal, waarmee vrouwen van over heel de wereld getuigden over mannelijk grensoverschrijdend (en erger) gedrag. Het werd daarmee duidelijk dat gelijke rechten lang niet helemaal verworven zijn, maar dat vrouwen zich opnieuw verenigen en luid reageren tegen mannelijke dominantie en geweld. En dat gebeurt ook door zwarte vrouwen in Zuid-Afrika.

Vrouwen verdienen per uur nog altijd 16 procent minder dan mannen

In een opiniestuk van de vrouwenorganisatie Femma dat DeWereldMorgen publiceert, blikt Riet Ory terug op het artikel van Joke Smits. Dat de wereld er vergeleken met 1967 vandaag behoorlijk anders uitziet, is geen nieuws. Dat veel meisjes hoger opgeleid zijn en gaan werken, daar kijkt niemand meer van op. Dat de maatschappij veel gekleurder is, en dat er andere gezinsvormen zijn dan het witte waarbij de vader werkt en de moeder huisvrouw is, wordt door nagenoeg iedereen aanvaard. Anderzijds worden vrouwen nog steeds minder betaald dan mannen. En het kan wel zijn dat ‘werken’ voor een bevrijding van de vrouw heeft gezorgd, in de praktijk voert ze op die manier vaak twee voltijdse jobs uit.

(CC0)

Clitorissen op muren

Dat er nog veel werk aan de winkel is om gelijkwaardigheid te bekomen tussen vrouw en man, bewijst de eerste verjaardag van #metoo. De vaak vreselijke verhalen van mannen die zich op om het even welke manier vergrijpen aan vrouwen blijven boven water komen. Maar er moet ook een volgende stap gezet worden, er moet gezocht worden naar oorzaken en oplossingen. Dat zegt seksuoloog Wim Slabbinck op Charlie Magazine. Een van die oplossingen is dat vrouwen, net zoals mannen, trots moeten zijn op hun geslacht. ‘Het emancipatieproces is pas geslaagd als meisjes clitorissen op de muur tekenen.’ Of op de grond.

Clitorosity wil met grote krijttekeningen van de clitorisstructuur bewustzijn opwekken

Partnergeweld in Zuid-Afrika

Hoewel vrouwen niet uitsluitend slachtoffer zijn van partnergeweld, zijn ze dat wel voornamelijk. Dat is overal in de wereld zo, ook in Zuid-Afrika. Of beter: zeker in Zuid-Afrika. Geweld is er voor veel mensen een dagelijkse realiteit. Stiene Billen schrijft op MO* in een wereldblog (persoonlijke en niet-journalistieke getuigenissen) over haar eigen ervaring met het Women on Farms Project, een project waarmee vrouwen zich verenigen, emanciperen en een duidelijk halt toeroepen aan huiselijk geweld in het bijzonder, en geweld in het algemeen.

WFP © Stiene Billen

Vrouwen (minder) in het nieuws

StampMedia dook in een studie van de universiteit van Gent en keek naar de vertegenwoordiging van vrouwen in het nieuws. Ook daar is er nog behoorlijk wat werk aan de winkel.

Artikels en discussiepunten

DeWereldMorgen: Het onbehagen van de vrouw

Joke Smit schreef haar pamflet eenenvijftig jaar geleden. Toch zou ze vandaag nog steeds haar tenen krullen over een aantal zaken. Welke?

Ze zou nog zitten na puffen van Schild en Vrienden of van tweets over ‘lingerie die niet bestemd is voor échte mannen’. Het moederschap, de taboes erover en de sociale ongelijkheid die het teweegbrengt zijn er nog: hoe meer kinderen, hoe meer moeders zich gedeeltelijk of helemaal terugtrekken van de arbeidsmarkt. Ook nu nog zou Smit vellen kunnen neerpennen over de vanzelfsprekende, onzichtbare en ondergewaardeerde zorgarbeid die vrouwelijk is.

Uit een bevraging in 1967 bleek dat vrouwen helemaal niet wilden gaan werken. Maar dat was voor Smit niet het punt. Wat was haar punt dan wel?

Het ging haar om ‘het verbreden van hun horizonten, om geestelijk vrij te zijn en niet verlamd door schuld, taboe of materiële omstandigheden’.

De rol van de man werd door Smit onderbelicht. Griet Ory stelt dat als je op het thuisfront niets verandert, je je ook niet de vraag moet stellen waarom er zo weinig beweging komt in de omgeving van die thuis. Ze bedoelt daarmee dat als je thuis niet streeft naar gelijkwaardigheid tussen vrouw en man, je dat dan moeilijk kunt verwachten van de buitenwereld. Hoe zit het bij jullie thuis?

Charlie Magazine: “Het emancipatieproces is pas geslaagd als meisjes clitorissen op de muren tekenen”

In het interview zegt Wim Slabbinck: ‘Meisjes leren vaak dat ze niet te gewillig mogen zijn, dat ze jongens moeten afweren, zelfs als ze een jongen leuk vinden. Jongens denken dan vaak dat ze moeten doorzetten.’ Zien jullie dat ook zo? Gedragen jullie zich zo?

Wat gebeurt er met iemand die door de maatschappij in een actieve rol wordt gestoken, en waarom moeten we dit soort patronen doorbreken?

Die persoon zal het initiatief nemen. En vaak is die persoon dan ook de man. Als we dit soort patronen wat kunnen doorbreken of omdraaien, kunnen we gedrag veranderen. Als we meisjes positief stimuleren om hun eigen seksualiteit in handen te nemen, kunnen we onze maatschappij beginnen veranderen.

Waarom is het geen goed idee om meisjes vanaf 15 jaar de pil te geven?

Op die leeftijd weten ze amper hoe hun lichaam werkt of hoe hun seksualiteit in elkaar zit. We zeggen hen: neem hormonen om je vruchtbaarheid te reguleren. Uit onderzoek weten we dat de pil bij veel vrouwen invloed heeft op hun verlangen en op hun zin in seks. Het is eigenlijk absurd dat we aan meisjes van 15 jaar vragen hun seksuele ontwikkeling meteen te beknotten. We merken dan dat wanneer vrouwen op volwassen leeftijd stoppen met de pil, dat soms het eerste moment is waarop ze hun eigen, natuurlijk seksualiteit ten volle ontdekken.

Waarom zouden vrouwen en mannen meer over ‘toestemming’ moeten spreken? En misschien vooral mannen.

Praten over wat je aan het doen bent zou de sfeer doorbreken. Of we denken dat we de woorden niet hebben om te vragen of iemand het wel leuk vindt wat we aan het doen zijn. Toch is het van belang dat mannen én vrouwen toestemming centraal stellen. Uit onderzoek blijkt net dat verbaal of non-verbaal uitdrukken wat je wil het meest sexy is om te doen. Ook mannen moeten dat leren. Dat de ander kan aangeven zin te hebben in seks is belangrijk om te zien dat je nog steeds gewild bent als partner.
Aan je partner vragen ‘wil je het of wil je het niet’, maakt net dat je veel respect toont. Je laat daarmee zien dat je het belangrijk vindt dat de ander zich goed voelt bij wat jullie doen. We zien net dat veel vrouwen, maar ook mannen, het sexy vinden wanneer hen op de juiste manier gevraagd wordt of en hoe ze seks willen, omdat ze zich dan erg gewenst en gewaardeerd voelen.

Slabbinck zegt dat we er wat gendergelijkheid betreft nog nooit zo goed hebben voorgestaan, maar dat het moment fragiel is, en het net zo snel weer kan omslaan. Hoe zie jij de toekomst van de gelijkwaardigheid tussen vrouwen en mannen?

MO*: Partnergeweld: Genoeg is genoeg

Als je kijkt naar de volledige levensloop zien we dat een op drie van alle vrouwen tijdens haar leven te maken krijgt met partnergeweld. Wat zijn daar de mogelijke (vreselijke) gevolgen van?

Angststoornissen, depressies en verslavingen. In de meest extreme gevallen zijn ze fataal en leidt het geweld uiteindelijk tot moord.

Intrafamiliaal geweld, geweld binnen de familie, creëert een spiraal van geweld. De vrouw wordt geslagen door haar man of omgekeerd, kinderen door hun ouders en vervolgens slaat het kind de klasgenootjes. En zoveel jaar later herhaalt de cyclus zich.

Partnergeweld heeft ook een economisch prijskaartje, het brengt medische en juridische kosten met zich mee. En ook al valt intrafamiliaal geweld in strikte vorm niet onder werksfeer, het kan wel een grote impact hebben op het werk omwille van verlies van productiviteit en verminderde arbeidsparticipatie.

Partnergeweld blijft vaak onder de radar omdat het in de privésfeer gebeurt. Waarom is dat zo?

Mensen die het meemaken schamen zich of zitten danig verstrikt in scheve machtsverhoudingen. Er spelen belangen mee als levensonderhoud, een woonst of kinderen die ze niet op het spel willen zetten.

StampMedia: Vrouwen in het nieuws

Op StampMedia vind je nog een opiniestuk over feminisme en een videootje over Internationale Vrouwendag. Apache besteedde vorig jaar ook aandacht aan Joke Smit, en MO* legt uit waarom feminisme nog steeds springlevend is.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Gemeenteraadsverkiezingen 2018

Klimaatverandering, de ontkenningsfase voorbij