Belgisch-Kongo

Wat moeten we erover leren op school?

02 december 2020

* (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

De geschiedenis van Belgisch-Kongo verhit veel gemoederen. Toch wordt er op school weinig aandacht aan besteed. Zo kunnen jongeren vandaag nog steeds de middelbare school verlaten zonder kennis over het koloniale verleden van Congo. Maar stel dat er meer les over gegeven zou worden, wat is het allerbelangrijkste dat we erover zouden moeten leren? Leslie Sabakinu, Judith Elseviers, Dalila Hermans, Anne Wetsi Mpoma, en An Lavens houden zich elk op hun manier bezig met (de)kolonisatie en vertellen wat zij vinden dat essentieel is om onderwezen te worden over de kolonisatie.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Vragen en discussiepunten

Wat weten jullie over Leopold II? Hebben jullie er les over gekregen? En vind je het belangrijk om er les over te krijgen?

Voorstanders van de kolonisatie verwijzen graag naar de beschaving die België naar Congo heeft gebracht. Het gaat dan over wegen, onderwijs, ziekenhuizen en fabrieken die België, of Belgische investeerders, er opgebouwd hebben (al had de gemiddelde Congolees er geen, of heel beperkt toegang toe). Die ‘beschaving’ zou de wreedheid, de uitbuiting, en het diepgewortelde racisme moeten vergoelijken. Wat denk je daarvan? 

En wat te denken van die ‘beschaving’? De experten verwijzen naar de tijd vooraleer de blanken in Afrika kwamen. De mensen leefden er op een heel andere manier dan de blanken dat deden. Maar betekent dat dat ze niet beschaafd waren? Anne Wetsi Mpoma zegt wat dat betreft, dat Afrika de ‘wieg van de beschaving’ is. Kan een andere manier van leven ook betekenen dat er een andere vorm van beschaving bestaat? 

Het koloniale mechanisme komt voort uit een dominante, westerse, christelijke, mannelijke cultuur waarmee de trans-Atlantische slavernij in de 16de eeuw begon, en dat zich doorzet in een eurocentrisch denken dat geldt tot de dag van vandaag. We moeten begrijpen dat de globale maatschappij gebouwd is op dat koloniale denken,’ zegt Judith Elseviers. ‘Het vertalen van die tijd naar de onrust die nu leeft, lijkt me belangrijker dan specifieke historische gebeurtenissen,’ vult Dalila Hermans aan. 
Zijn jullie het daarmee eens? 

‘De Brussels-Congolese urban scène is een interessante bron om aan te tonen hoe ontheemd de jongeren van de diaspora zich voelen,’ zegt An Lavens. Kennen jullie artiesten van Congolese origine? En zo ja, kunnen jullie je daarmee identificeren? 

Het BELvue museum, een museum rond België en zijn geschiedenis en een centrum voor democratie, werkt aan een educatief pakket voor het secundair onderwijs dat in januari 2021 klaar moet zijn. Het pakket bestaat uit een historisch dossier rond de koloniale geschiedenis voor de leerkrachten waarmee zij zich kunnen informeren. Daarnaast is er een educatief pakket om met de leerlingen in de klas aan de slag te gaan. Sinds enkele jaren bestaat er een workshop rond de koloniale geschiedenis voor de derde graad secundair.