Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Geweld tussen Palestijnen en Israël

Geweld tussen Palestijnen en Israël

Waarom laait dat steeds weer op?

19 mei 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Om het opflakkerende en bloedige geweld van de afgelopen weken tussen Palestijnen en Israël te begrijpen, is historisch inzicht nodig. Taalgebruik in de media is daarbij van groot belang, want het gaat niet om een ‘conflict’ tussen gelijkwaardige partijen, maar om een bezettingsmacht (Israël) die een volk (de Palestijnen) onderdrukt, discrimineert en koloniseert. Dat wordt apartheid genoemd en is in strijd met het internationaal recht.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Etnische zuivering van Palestijns gebied

Als het over geweld tussen Palestijnen en Israël gaat, wordt er vaak over een conflict gesproken. Dat vindt Johan Depoortere op DeWereldMorgen getuigen van een schrijnend gebrek aan context. Een conflict houdt in dat er twee gelijkwaardige partijen tegenover elkaar staan. Dat gebeurt hier niet. Wat hier aan de gang is, is de verderzetting van een etnische zuivering van de Palestijnse gebieden die bezig is sinds de oprichting van Israël in 1948, en die behoort tot de kern van de zionistische ideologie.

Haram el Sharif (Tempelberg) met de Rotskoepel en de Al Aqsa moskee in Jeruzalem. © Johan Depoortere

Annexatie van Jeruzalem

De hevige opflakkering van het geweld, dat intussen geleid heeft tot een nieuwe Gaza-oorlog, heeft alles te maken met de decennia lange Israëlische bezetting van Palestijns gebied. In het begin van de ramadan werd een populaire ontmoetingsplek van Palestijnen in Jeruzalem afgezet door de Israëlische politie. Maar toen een extremistische Israëlische politicus naar Sheikh Jarrah ging, een Palestijnse wijk in Oost-Jeruzalem waar Palestijnse families al jaren met uitzetting bedreigd worden, was het hek helemaal van de dam, schrijft Tine Danckaers op MO*. Sheikh Jarrah werd zo het symbool voor de annexatie van Jeruzalem, en bij uitbreiding voor de annexatie van wat er nog overblijft van de Palestijnse gebieden.

In Londen kwamen tienduizenden mensen op de been om te protesteren tegen het buitensporig geweld van Israël. (CC BY-NC 2.0) Alisdare Hickson

Apartheid

Er is al jaren niet het minste uitzicht op een oplossing voor het probleem van de Palestijnen, schrijft Frank Olbrechts op Apache. De manier waarop Israël hen straffeloos onderdrukt, terwijl het de Joodse bevolking systematisch bevoordeelt, heeft een naam: apartheid. Maar ook het koloniseren van het gebied waarop de Palestijnen aanspraak maken, gaat in tegen het internationaal recht.

Damascuspoort Jeruzalem (CC BY-ND 2.0) Cyprien Hauser

Het belang van onafhankelijke media

Israëlische mainstream media, én de regering van premier Netanyahu, leggen de oorzaak van het nieuwe geweld eenzijdig bij de ‘terroristen van Hamas’ in Gaza en de Palestijnen in het algemeen die geen vrede willen. Maar Willem-Gert Aldershoff wijst er op Doorbraak op dat er nog onafhankelijke media zijn die de situatie heel anders zien. Die stemmen waarschuwen ervoor dat de Israëlische arrogantie voor een godsdienstoorlog kan zorgen die de grenzen van het land ver overschrijdt.

Vragen en discussiepunten

DeWereldMorgen: Jeruzalem: een oud verhaal

Johan Depoortere zegt dat een Palestijnse staat een illusie is. Wat is volgens hem de werkelijke bedoeling van Israël?

Israël heeft de bedoeling om de werkelijkheid te verhullen en die is: een toenemende kolonisatie van Palestina, onteigening van Palestijnse grond, diefstal van Palestijnse bezittingen, vernietiging van boomgaarden en verdrijving van de Palestijnse bevolking.

Het oprichten van de staat Israël, exclusief voor joden, bleek niet evident in een land waarvan het overgrote deel van de bevolking niet-joods is. De vader des vaderlands David Ben Gurion vond het daarom een goed idee om ‘transfers’ uit te voeren, het deporteren van de bevolking. Wat betekende dat in 1948, het jaar dat Israël werd opgericht?

750.000 Palestijnen werden van hun grond en huizen verjaagd en hun terugkeer wordt tot vandaag onmogelijk gemaakt.

Sinds 1948 zijn Palestijnen dus tweederangsburgers. Maar er is iets aan het gebeuren, volgens Johan Depoortere. Wat?

Intussen is een nieuwe generatie jonge Palestijnen opgestaan die niet langer van plan zijn hun status van tweederangsburger lijdzaam te aanvaarden en zich zonder slag of stoot te laten verdrijven. Zij keren zich af van de leiders uit de vorige generatie – zowel Hamas als Fatah – en zoeken naar andere actiemiddelen en de steun van de wereldopinie die langzaam in het voordeel van de Palestijnen aan het kantelen is, ook en vooral in Israëls onwrikbare bondgenoot, de Verenigde Staten.

MO*: Hoe moeten we de geweldescalatie in Jeruzalem nu echt begrijpen?

Wat is precies het probleem met Oost-Jeruzalem en de wijk Sheikh Jarrah in het bijzonder?

In 1948 werd Jeruzalem tijdens de eerste Israëlisch-Arabische oorlog in twee gedeeld. West-Jeruzalem kwam onder Israëlische bezetting. Oost-Jeruzalem, dat de Oude Stad met al zijn heiligdommen omsluit, kwam onder Jordaanse bezetting.
Maar bij de zesdaagse oorlog in 1967 werden de kaarten van Palestina hertekend. Israël bezette niet alleen de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, ook Oost-Jeruzalem kwam onder Israëlische bezetting.
De Palestijnse inwoners van het bezette Oost-Jeruzalem vielen voortaan niet langer onder Jordaanse maar onder Israëlische controle. Deze Palestijnse Jeruzalemieten, die tot dan de Jordaanse nationaliteit hadden, krijgen geen Israëlisch burgerschap maar de status van ‘permanente inwoners van Israël’. Ook de inwoners van Sheikh Jarrah.
In 1972 krijgen de families bericht dat ze die huur voortaan moeten betalen aan twee Joodse comités – de eigenaars van de huizen, tot dan onbekend voor hen. In datzelfde jaar spanden de twee comités een proces aan, samen met de Israëlische Landautoriteit, om de grond van Sheikh Jarrah te registreren. Ze claimen de grond op basis van omstreden wetten.
Sheikh Jarrah illustreert voor velen hoe de annexatie van Oost-Jeruzalem door Israël werkt. Israël hecht Palestijnse wijken in de stad langzaam maar zeker aan, in de strijd om grond en nieuwe grenzen voor de Joodse natiestaat.
Van 15.000 Palestijnen in Jeruzalem werd het verblijfsrecht afgenomen. De voorbije decennia bleven bouwvergunningen voor Palestijnse inwoners uit, werden huizen voortdurend bedreigd met sloop en daadwerkelijk gesloopt.

Waarom werkt de Israëlische wet waar kolonistenorganisaties zich op beroepen om te onteigenen volgens mensenrechtenorganisaties discriminerend?

De Israëlische wetgeving maakt het mogelijk dat Joodse erfgenamen grond en huizen die verlaten werden, kunnen terugvorderen door te stellen dat het Joods eigendom was. Maar de Israëlische wet laat niet toe dat Palestijnse eigenaars hun oorspronkelijke eigendommen in West-Jeruzalem kunnen terugvorderen.

Apache: Israëlische inbreuken op internationaal recht doen geweld ontbranden

Israël beroept zich op het recht tot zelfverdediging bij het bombarderen van Gaza als reactie op het afvuren van raketten door Hamas. Frank Olbrechts ziet een andere reden. Welke?

“Op 10 mei 2021 bestormde de Israëlische politie voor de tweede keer in vier dagen de Al-Aqsamoskee op de Tempelberg (Haram ash-Sharif) in Oost-Jeruzalem, dat Israël in 1967 bezette en annexeerde.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat het Israëlische leger geen rekening hield met een militaire reactie van Hamas, dat als islamistische Palestijnse partij bijzonder gevoelig is voor aanvallen op moslimgelovigen.”
Dat betekent dus dat Israël erop gerekend had dat Hamas militair zou reageren.

Human Rights Watch bestempelt het beleid van Israël als ‘apartheid’, een van de zwaarste schendingen onder internationaal recht. Wat zijn volgens 11.11.11 de voorwaarden om een beleid als apartheid te beschouwen?

Er moet sprake zijn van een geïnstitutionaliseerd regime van systematische onderdrukking en dominantie;
Dit regime moet uitgevoerd worden door één “raciale groep”, tegenover een andere raciale groep;
Er moet sprake zijn van een duidelijke “intentie” om het regime in stand te houden;
Er moet sprake zijn van één of meerdere “inhumane daden”.

Doorbraak: Kritische Israëlische media over Joods-Palestijnse geweldsuitbarsting

De redenen voor de heropflakkering van het geweld zijn gekend, maar Haaretz vindt deze eerder symptomatisch. Het echte probleem ligt veel dieper. Wat is dat probleem?

‘De werkelijkheid van 54 jaar bezetting. Premier Netanyahu viel op criminele wijze in Israël wonende Arabieren aan en zette mensen tegen hen op. In plaats van problemen op te lossen sloot hij de Palestijnen liever uit, discrimineerde hen en bracht zelfverklaarde racisten in het parlement. Deze desastreuze strategie ontploft nu in Israëls gezicht.’

Waarom vindt Willem-Gert Aldershoff de onafhankelijke media in Israël zo belangrijk?

Omdat ze een ander licht laten schijnen op de werkelijkheid die door de overheid naar voor wordt geschoven, en overgenomen wordt door de mainstream media. Onafhankelijke media plaatsen vraagtekens waar elders uitroeptekens geplaatst worden. Dat is zo in Israël, maar evengoed in België. Daarom is onafhankelijke journalistiek zo belangrijk voor de democratie. Het is een waakhond.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Het gebruik van sociale media door onafhankelijke redacties

Themadossiers 2020