Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Mobiliteit

Mobiliteit

Weg met Koning Auto?

22 november 2023

Dat er wat schort met de mobiliteit is een open deur intrappen. De wegen zijn te kort geworden voor de hoeveelheid auto’s, met dagelijkse monsterfiles tot gevolg. En dan spreken we nog niet over de ecologische gevolgen van al die auto’s. Maar een deftig alternatief is er niet. De Lijn bespaart op aanbod en infrastructuur, moet zich behelpen met fel verouderde bussen, trams, sporen, tunnels, … want de overheid wil tot 2027 niet meer investeren in De Lijn. En bij de NMBS is het niet veel beter, om het zacht uit te drukken. Toch wil dit themadossier een poging doen om wat licht aan het einde van de tunnel te laten schijnen.

Emotioneel debat

Voor alle duidelijkheid: het is niet altijd de overheid die dwars ligt, of niet wil investeren. Luckas Vander Taelen schrijft op Doorbraak dat een wezenlijk goed plan om de mobiliteit in Brussel te verbeteren (Good Move), in een emotioneel debat veel tegenkanting kreeg van mensen die niet willen inboeten op het comfort (sic) van hun auto. En dat veel politici op de kar van dat protest gesprongen zijn, en zo een oplossing voor het mobiliteitsprobleem in Brussel kelderden.

De fiets blijft een goed alternatief voor de auto. CC BY-NC 2.0 DEED Marja S

Spitsrechten of rekeningrijden?

Spitsrechten zou een oplossing kunnen zijn om de spits minder druk te maken, schrijft Corneel Vanfleteren op Business AM. Elke bestuurder zou per week vier spitsrechten krijgen. Maar niet iedereen heeft die nodig. Het overschot aan spitsrechten zou dan verkocht kunnen worden aan iemand die er meer dan vier nodig heeft. Dat is een fundamenteel ander systeem dan rekeningrijden, waarbij iedereen sowieso betaalt. Maar is het systeem van spitsrechten wel haalbaar?

De wegen zijn te kort voor de hoeveelheid auto’s. CC BY-NC-ND 2.0 DEED walidhassanein

Autosolisme

Liese Exelmans, onderzoeker bij het expertisecentrum Publieke Impact van Karel de Grote Hogeschool, geeft op rekto:verso meer uitleg over een onderzoek van dat expertisecentrum. Het gaat om verplaatsingen die mensen maken om naar een bepaald evenement te gaan, een concert, of een theatervoorstelling. Blijkt dat 65% van die verplaatsingen met de auto gebeuren, waarvan de helft van de bestuurders aan autosolisme doet, alleen in de auto zitten. Exelmans stelt voor om na te gaan wie die autosolisten zijn, en in samenspraak met de evenementensector een model te zoeken voor een winstgevend, en duurzaam mobiliteitsbeleid.

Beeld: Expertisecentrum Publieke Impact

De Helpdesk

Satire in de journalistiek is hier nog niet aan bod gekomen. Al is de realiteit vaak satire op zich. Maar met satire kan een journalist een stapje verder gaan in het aankaarten van problemen. Door die problemen uit te vergroten, bijvoorbeeld. Zo belt in deze column van Apache mobiliteitsminister Lydia Peeters (Open-Vld) naar de Helpdesk om haar liefde voor de auto te verklaren. Wat niet is uitvergroot, is de premie van 5000 euro die mensen kunnen krijgen als ze een elektrische auto kopen.

(gpointstudio (Freepik) / Facebook)

Algoritme

Volgens Lissa Melis op EOS neemt niemand graag de bus. Hoe dat komt, staat in de inleiding. Maar wat als er een alternatief zou bestaan dat even gemakkelijk en comfortabel te gebruiken is als een taxi? En het is niet Uber! Het gaat om een zelfrijdend busje waarop je via je smartphone een plaatsje kunt reserveren. Dat busje brengt jou, en nog andere mensen, van jouw woning tot waar je precies moet zijn. Daarvoor werd er een supercomplex algoritme ontwikkeld, want er moet rekening gehouden met ontzettend veel mensen die allemaal naar een verschillende locatie moeten worden gebracht. En die mensen willen liefst niet wachten. Het algoritme bestaat, maar zal het ooit ingevoerd worden?

Een gebruiker bestelt een busrit via een smartphone applicatie. De app antwoordt met een ritvoorstel. © Lissa Melis

Vragen en discussiepunten

Doorbraak: Stilstaande mobiliteit

Wat is volgens Luckas Vander Taelen de oorsprong van het mobiliteitsprobleem in Brussel?

Met de Wereldtentoonstelling van 1958 als alibi transformeerde Brussel sierlijke boulevards in tunnels en stadsautostrades. Aan een metro werd pas gedacht als het te laat was. Het openbaar vervoer werd lang als een noodzakelijk kwaad gezien voor scholieren en andere marginalen die zich geen auto konden veroorloven.
Het is die kwalijke erfenis van de totale dominantie van de auto die in Brussel tot vandaag doorwerkt.

Vander Taelen zegt dat tegenstanders van het plan beweren dat ze niet gehoord werden. Hij toont aan dat dat wel degelijk het geval was, maar dat er van een gesprek of discussie geen sprake was. Waarom niet?

In een paar kranten was te lezen hoe tegenstanders van elke verandering zelfs het uitwisselen van ideeën en het aanhoren van elke uitleg door baldadig gedrag en geroep gewoon onmogelijk maken. Zogenaamde bezorgde burgers lieten zich kennen door vandalisme, vernielden bewegwijzering en verstoorden gemeenteraadszittingen. Hun geroep en intimidatie van andersdenkenden was zo luid dat ze het konden blijven voorstellen alsof Good Move hen in hun wijk zou opsluiten.

Business AM: Zijn spitsrechten de uitweg uit het fileprobleem? “Moeilijk realiseerbaar”, zegt autokenner

Wat zijn volgens autokenner Alain De Jong de grootste uitdagingen voor het invoeren van spitsrechten?

Er zijn al veel mensen die aan telewerk doen, maar dat kan natuurlijk niet voor alle jobs. Wie in de productie zit, moet het ritme van zijn bedrijf volgen. En ook maatschappelijk zijn er wat praktische problemen: kinderen ophalen…
Veel mensen hebben geen alternatief voor de auto als ze op tijd op hun werk willen raken. Zeker wie op onregelmatige uren of in afgelegen industriezones werkt, daar komt soms gewoon geen openbaar vervoer op het moment dat zij starten of stoppen met werken.

Waarom ziet De Jong ook geen oplossing in het openbaar vervoer?

Ook daar zijn te weinig budgetten, te weinig mogelijkheden zodat de vloot eerder wordt afgebouwd en de dienstverlening eveneens. Dat betekent dat de mensen geen alternatief hebben om uit de wagen te stappen en voor het openbaar vervoer te kiezen.

Is volgens jullie een goed werkend en duurzaam mobiliteitsbeleid mogelijk zonder een goed uitgebouwd, comfortabel en stipt openbaar vervoer? Of ligt de oplossing toch eerder in zaken als spitsrijden, rekeningrijden en andere formules waarbij de auto centraal blijft staan?

rekto:verso: Weg met Koning Auto, ook voor events

Wat is de travel paradox?

De travel paradox stelt dat mensen die zich zorgen maken over ecologie en klimaat zich niet noodzakelijk op een ecologisch duurzame manier verplaatsen.

Organisatoren van evenementen houden zich al bezig met het ontwikkelen van mobiliteitsplannen. Wat is het probleem daarbij?

Die mobiliteitsplannen worden veelal gemaakt vanuit een kortetermijnperspectief en op maat van één bepaalde stad of event: hoe kunnen we hier en nu voor dit event dat verkeersinfarct vermijden? En dat terwijl duurzame mobiliteit net een perspectief op lange termijn vraagt.

Dr. Liese Exelmans doet enkele suggesties voor een effectief mobiliteitsbeleid in de evenementensector. Welke?

Een interessante denkpiste is bijvoorbeeld het organiseren van een event op een toegankelijke locatie om de keuze voor openbaar vervoer te faciliteren. Een andere is het einduur van het event af te stemmen op de laatste treinen en bussen zodat bezoekers vlot thuis geraken. Deze maatregel implementeert Ancienne Belgique (concertzaal in Brussel) trouwens bijna standaard. Een tekort aan informatie over bereikbaarheid zou bezoekers ook kunnen ontmoedigen om duurzamere vervoersopties te verkennen. De website van het event kan bijvoorbeeld de duurzame mobiliteitskeuzes sterker in de kijker zetten en daarbij de auto niet als eerste maar als laatste keuze vermelden. Veel van deze opties zijn tot nog toe niet of slechts oppervlakkig onderzocht.

Apache: ‘Hallo, ik hou echt heel veel van auto’s’

Wat denken jullie van een beetje humor in de journalistiek? Komt de boodschap, de kritiek op minister van Mobiliteit, binnen bij jullie? Of heb je liever de ernstige journalistiek?

EOS: De prijs van een busticket voor het comfort van een taxirit

Waarom is het algoritme waarwan sprake in dit artikel zo complex?

Er moeten duizenden passagiers in honderden bussen gepland worden in minder dan 1 seconde. En zodra berekend, begint alles opnieuw omdat er nieuwe ritaanvragen zijn binnengekomen.

Op welke manier verschilt het onderzochte systeem van Uber?

Het systeem zal goedkoper zijn omdat in een Uber slechts 2 tot 4 mensen worden samen gezet, terwijl in ons onderzoek 8 tot 10 passagiers gematcht worden in eenzelfde minibus. Door efficiënt passagiers samen te brengen in dezelfde voertuigen, kan de prijs sterk worden gereduceerd. Een tweede verschil met Uber is dat een bus om veiligheidsredenen best aan een bushalte kan stoppen. In eerste instantie lijkt het dus logisch om passagiers te laten kiezen aan welke bushaltes ze zouden willen op- en afstappen. Door middel van een vergelijkende studie, hebben wij echter aangetoond dat passagiers veel kortere reistijden ondervinden als we ons algoritme laten kiezen waar passagiers op- en afstappen. Passagiers worden zo meer samengebracht en de bus moet minder stoppen.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Circulaire economie

Brussel-Zuid