Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » 8 maart, Internationale Vrouwendag

8 maart, Internationale Vrouwendag

De strijd tegen seksisme, ongelijkheid en geweld tegen de vrouw

10 maart 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

In dit stevige themadossier geven we voorbeelden van hoe seksisme, ongelijkheid en geweld tegen vrouwen in alle geledingen van de maatschappij bestaat. Van een televisieserie tot de politiek, van de anticonceptiepil tot de straat. Vrouwen worden er dagelijks mee geconfronteerd. Overal. Daarom wordt Internationale Vrouwendag nog steeds ‘gevierd’.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Red Light: clichés en stereotypen

Op rekto:verso analyseert Daan Bauwens de televisieserie Red Light, een reeks over sekswerk. De serie pretendeert urgent en genuanceerd, en vanuit vrouwelijk perspectief geschreven te zijn. Daan Bauwens is onderzoeksjournalist, én maakt deel uit van de sekswerkersbeweging. Na Red Light bekeken te hebben concludeert hij dat de maaksters nauwelijks research hebben verricht, dat de personages opgebouwd zijn uit clichés en stereotypen, en dat het niet gaat over geweld op vrouwen, maar dat deze serie geweld op vrouwen ís. En toch houdt Bauwens van de nuance.

Anticonceptiepil heeft invloed op welzijn van vrouwen

In de jaren 60 van vorige eeuw zette de uitvinding van de anticonceptiepil de deur van de seksuele vrijheid voor vrouwen helemaal open. Althans afhankelijk van hoe je het bekijkt. Maar hoe langer hoe meer blijkt die pil niet zo onschuldig te zijn, zegt Rosalie Van Hoof op Doorbraak. De kunstmatige hormonen hebben onder meer een invloed op het eetpatroon, stressniveau, emoties, seksuele voorkeuren, humeur en zelfs partnerkeuze van vrouwen. Dat zoiets nog niet zo lang geweten is, heeft te maken met de genderdatakloof: in de medische wereld zijn mannen de standaard, terwijl vrouwen over het hoofd gezien worden.

(CC BY 2.0) worak

Twitter ergste socialemediaplatform voor vrouwelijke politici

In dit stuk op Apache laat Charlotte Deprez enkele prominente vrouwelijke politici aan het woord. Jessika Soors (Groen), Assita Kanko (N-VA), Gwendolyn Rutten (Open Vld) en Kathleen Van Brempt (sp.a) vertellen openlijk over de bagger die ze over hun hoofd gesmeten krijgen, en dan vooral op Twitter. En de negatieve impact daarvan is groot.

(CC BY-SA 2.0) Christopher

Onrecht wegwerken is geen vreedzaam theekransje

Columniste Bieke Purnelle somt op MO* op wat er zoal gezegd wordt m.b.t. gendergelijkheid en feminisme, en vraagt zich af wat nu precies de juiste toon zou kunnen zijn voor een feministe om gehoord te worden. Volgens haar is die niet zacht en harmonieus. Feminisme is niet gezellig, want onrecht wegwerken is namelijk geen vreedzaam theekransje.

(CC BY 2.0) Ittmostt

Getuigenissen

Sana El Kadouri en Fleur Leysen verzamelden voor DeWereldMorgen enkele getuigenissen van vrouwen. Mochten het alleenstaande gevallen zijn, zo stellen El Kadouri en Leysen, zouden we ze onschuldig vinden. Maar het zijn geen eenmalige situaties. Vrouwen, alle vrouwen, gaan ervan uit dat ze lastig gevallen zullen worden. En wat het nog erger maakt, is dat zulke verhalen niet ernstig genomen worden.

Update 15 maart 2021

Slam poetry tegen seksueel geweld

Op het De Coninckplein in Antwerpen bracht @Soflogic een gedicht dat een hart onder de riem wil steken van alle vrouwen die ooit te maken hebben gekregen met seksueel geweld of seksuele intimidatie. Alle vrouwen dus. Vedat Hakan Beyaz van StampMedia maakte er een filmpje van.

Vragen en discussiepunten

rekto:verso: Red Light: sekswerk, uitbuiting en het juiste feminisme

Waarom neemt een grijzende hetero man hier het woord voor sekswerkers?

Door de schaamte en het stigma die op de job rusten – en die de makers van Red Light springlevend houden – durft voorlopig niemand uit mijn groep in de openbaarheid treden.

Waarom vindt Daan Bauwens deze serie geweld op vrouwen zelf?

In haar belangwekkende essay ‘Beautiful Dead Bodies’ in Feminist Review onderzoekt de Oost-Europese mensenhandelexperte Rutvica Andrijasevic door de overheid opgezette campagnes tegen mensenhandel. In deze vlijmscherpe analyse van deze campagnes beschrijft ze hoe die steeds beelden gebruiken van mooie, jonge dode vrouwen. Net zoals deze serie begint. Andrijasevic beschrijft hoe deze beeldvorming een stram vrouwbeeld bevestigt: een vrouw behoort mooi te zijn en onschuldig. Stereotypen worden in leven gehouden en het feminiene wordt gelijkgeschakeld met het passieve object. ‘Arme mooie meisjes, iemand moet hen helpen.’ Een afbeelding van het geweld op vrouwen wordt zo zelf geweld op vrouwen.

Bauwens verwijt de makers van Red Light een gebrek aan research. En bij de instanties en personen waar dan wel mee gesproken werd, had Bauwens zijn bedenkingen. Waarom?

De makers spraken met Cherut, een organisatie die we respecteren maar die vanuit haar christelijke levensbeschouwing het verhaal misschien niet vanuit alle invalshoeken belicht. Ze spendeerden er een uur, maar tot een gesprek met een sekswerker in het Schipperskwartier kwam het uiteindelijk niet. Ze gingen, ook voor een uurtje, langs in het Prostitutie Informatie Centrum op De Wallen en spraken met de Roemeense sekswerker Felicia Anna. Bij het Centrum en bij Anna is dezelfde frustratie te horen: ‘Er wordt met je gepraat maar er wordt niet geluisterd.’ Je wordt afgevinkt op de woke-list van de hedendaagse scenarioschrijver. Een sekswerker uit Breda liet me weten dat sekswerkers zich door de makers ‘misbruikt’ voelen.

Wat heeft Bauwens tegen de anti-prostitutielobby?

Ze noemt zichzelf ‘abolitionistisch’, naar het voorbeeld van de vrijheidsbeweging die de VS verloste van slavernij. Tegelijk is ze de enige beweging in deze dekoloniale tijden die principieel weigert in gesprek te gaan met de personen die ze beweert te willen redden. Het argument: een sekswerker die voor haar rechten opkomt, liegt tegen zichzelf. Een sekswerker die niet wil stoppen, heeft een vals bewustzijn en kan niet au sérieux genomen worden. ‘Het arme meisje moet beschermd worden, tegen deze patriarchale maatschappij die haar gebrainwasht heeft.’ De beweging weigert het woord ‘sekswerk’ te gebruiken want wat volgens haar per definitie uitbuiting is, kan geen ‘werk’ genoemd worden. Zo wordt ook meteen duidelijk waarom deze beweging zich zo rabiaat tegen arbeidsrechten voor sekswerkers verzet.

Waarom vindt Bauwens The Deuce veel waarachtiger?

The Deuce toont het mooiste en het lelijkste van sekswerk, en alles ertussen. Er is geen agenda, behalve dat iedereen dezelfde rechten verdient, wat ook hun keuzes of hun situatie is, onafhankelijk van jouw moreel oordeel. En in essentie gaat het net als Red Light om uitbuiting, maar dan op de manier waarop maker David Simon het uitlegde in een interview aan The Guardian: ‘Ik stootte tegen wat leek op een kant-en-klare kritiek van het marktkapitalisme en wat er gebeurt wanneer arbeid geen collectieve stem heeft.’ The Deuce gaat in se niet over sekswerk. Of sekswerk staat symbool voor iets veel groters. Het gaat over alle maatschappelijke krachten die er samen erg goed in slagen om het leven moeilijk te maken van wie zich niet kan verdedigen. In het geval van sekswerkers is dat uit angst voor stigma, verlies van anonimiteit.

Doorbraak: Ruim een halve eeuw anticonceptie

Hoe staan jullie ten opzichte van de pil? Is het een evidentie dat een meisje de pil neemt? Praten jullie erover?

Te weinig vrouwen in een organisatie heeft zo zijn impact. Wat ging er scheef bij Apple?

Toen Apple in 2014 trots zijn allround gezondheidsapp lanceerde, wezen vrouwen erop dat er voor hen een cruciaal element ontbrak: een menstruatiekalender. ‘Het is niet zo dat Apple denkt: fuck you, wij haten ongesteldheid. Ze zijn gewoon vergeten dat ongesteldheid bestaat. Dat zou niet gebeurd zijn als er genoeg vrouwen aan de ontwerptafel hadden gezeten.’

Aan meisjes die de pil nemen: is het voor jullie ook zo dat naast het beschermen tegen een ongewenste zwangerschap jullie de pil ook gebruiken omdat het de cyclus controleert, en acne vermindert? Is het voor jullie m.a.w. wat van Hoof bedoelt met een lifestyle drug?

Apache: Online haat tegen vrouwelijke politici is wijdverspreid

Mannelijke politici krijgen ook vaak te maken met online pestgedrag. Wat is het verschil met het pestgedrag op vrouwelijke politici?

Verwijten naar mannelijke politici gaan meestal over inhoud, terwijl de aanvallen op vrouwelijke politici persoonlijker zijn. De haatreacties gaan heel vaak over het uiterlijk van de vrouwen.
“Er is online pestgedrag waar ook mannelijke politici mee te maken krijgen, maar ze zullen niet snel van mannen te horen krijgen dat ze hen gaan verkrachten als ze hen zien. Sommige mannen vinden het nodig om uitspraken te doen over hoe ze denken dat mijn schaamhaar eruitziet. Dat heeft echt te maken met seksisme van mannen ten opzichte van vrouwen”, zegt Jessika Soors.
“Het is ook anders dan geweld op vrouwen tout court”, zegt politicoloog Karen Celis. “De aanvallen op vrouwen in de politiek hebben als doel hen uit de politiek te houden en te ontmoedigen om die publieke functie uit te oefenen.”

Gwendolyn Rutten zegt dat Twitter een scheldplaats vol trollen is. Hoe kijken jullie naar Twitter? Gebruiken jullie het? Of net om die reden niet?

Hoe staan jullie tegenover haatberichten op sociale media? Doen jullie het misschien zelf wel eens?

Er worden tips gegeven om om te gaan met die haatberichten, maar welke tip is, met Internationale Vrouwendag in gedachten, wellicht de belangrijkste?

Volgens Rutten is solidariteit onder vrouwen in de politiek belangrijk. “Er is een quote van Madeleine Albright: ‘There’s a special place in hell for women who don’t help other women.’ Het is makkelijk om weg te kijken, maar dan ben je deel van het probleem. Speak up, en laat mensen ook weten dat dat niet kan.” Rutten werd zelf al hard aangepakt op sociale media en haalde veel uit de steunberichten die ze kreeg van andere vrouwelijke politici. Dat probeert ze ook zelf te doen. “Dat is voor mij over de partijgrenzen heen. Ik kan heel andere ideeën hebben dan iemand anders, maar als ik zie dat een andere politica wordt aangepakt, probeer ik in de bres te springen.”

MO*: Gezellig feminisme wordt schromelijk overschat

Wat vindt Bieke Purnelle van gezellig feminisme?

Gezelligheid is een beproefde strategie om elke terechte klacht, claim of eis in de kiem te smoren nog voor er een punt achter is gezet. Het is een schijnbaar onschadelijk excuus om alles te laten zoals het is, voor de lieve vrede.

Kun je de redenering van Purnelle volgen? Dat je om iets gedaan te kunnen krijgen niet vriendelijk moet blijven en ja-knikken, maar dat je recht moet staan en roepen? Of anders gebeurt er niks?

DeWereldMorgen: “Het zijn geen vrouwen meer zoals vroeger”

De getuigenissen in dit stuk zijn volgens de auteurs geen alleenstaande gevallen. Maar ze worden vaak genormaliseerd. Het hoort erbij. Doen jullie (zowel meisjes als jongens) dat ook? Het normaliseren van grensoverschrijdend gedrag? Ervan uitgaan dat het sowieso zal gebeuren?

Heb je zelf al meegemaakt dat wat je vertelt over iets wat jou is overkomen niet au sérieux genomen wordt? Of erger, dat het afgedaan wordt als hysterisch en overdreven?

Hoe zien de auteurs het verschil tussen ‘flirten’ en ‘seksuele intimidatie’?

Het onschuldige flirten waar de roeptoeters zo vaak over prediken, staat niet gelijk aan achtervolgen, stalken, dreigend aanstaren of ongewenst aanraken. Iemand kussen die daar absoluut geen interesse in heeft, is geen flirten. Iemand geld aanbieden voor seksuele diensten of naroepen in vulgaire termen, dat is géén flirten. Flirten hoort nu eenmaal niet bedreigend te zijn.
Flirten moet plezant zijn. Het moment waarop de andere persoon – man of vrouw – zich hierbij ongemakkelijk voelt, is het tijd om te stoppen. Daar ligt de grens. Die grens kan voor iedereen anders zijn, maar duidt wel altijd het moment aan waarop flirten niet langer flirten is.

StampMedia: “Nee, mijn rok was niet te kort”

Kan slam poetry, of kunst in het algemeen, bijdragen aan een betere wereld?

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Over oorlog en vluchtelingen

Particratie