Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Een beetje meer verbeelding

Een beetje meer verbeelding

Zou een groot verschil kunnen maken

19 december 2018

Onze verbeelding is zoek. En dat heeft invloed op hoe we naar de toekomst kijken. We moeten de verbeelding een schop onder de kont geven, zodat we weer kunnen dromen, en onze angsten kunnen overwinnen. Ons eigen leven, de manier waarop we redeneren, zelfs onze economie en de politieke besluitvorming, hebben nood aan een beetje meer verbeelding.

Verbeelding zit gevangen in een doos

Ondanks overvloed en efficiëntie hebben we het idee van een betere toekomst opgegeven, zeggen Christophe Callewaert en Thomas Decreus op DeWereldMorgen. Vroeger ging science fiction over het waarmaken van dromen, nu heerst er enkel een gruwelijk toekomstbeeld. De verbeelding zit gevangen in een doos, en die moet er weer uit.

https://www.facebook.com/DeWereldMorgen/videos/10156183115015469/

De kunst van het vallen

Emma Lesuis vertelt op rekto:verso over de jeugddocumentaire The Man Who Looked Beyond the Horizon. Die gaat over de Nederlandse kunstenaar Bas Jan Ader die zich verzette tegen de angst om te vallen, en er kunst van maakte. Ader wou steeds verder kijken dan de horizon, verder dan de grens van de verbeelding. Bas Jan Ader verdween in die horizon toen hij met een piepklein zeilbootje de oceaan wou oversteken, en lijkt daarmee het slachtoffer van zijn eigen verbeelding te zijn geworden. Maar is dat wel zo?

Systeem 3, de kracht van de verbeelding

Bij het maken van keuzes, maken we een afweging, we redeneren, we geven iets op, en we krijgen er iets voor in ruil. Maar die redeneringen zijn niet altijd een bewijs van evenwichtig beraad over kosten en baten, stelt Koen Smets op Apache. Hij onderscheidt drie vormen van redeneren:

Systeem 1: een snelle, onnauwkeurige beoordeling
Systeem 2: een meer overwogen inschatting
Systeem 3: de kracht van de verbeelding

Maar Systeem 3 vereist inspanning en daar zijn we niet altijd toe bereid. Hoewel het soms een groot verschil zou kunnen maken.

Benny is tan (CC BY-NC 2.0)

Artikels en discussiepunten

DeWereldMorgen: “We moeten de verbeelding opnieuw een schop onder de kont geven”

Volgens Christophe Callewaert zorgt het neoliberale politieke systeem ervoor dat onze verbeelding wordt opgesloten, omdat er zogenaamd geen alternatief is. Thomas Decreus zegt dat ondanks de efficiëntie in onze maatschappij, ondanks de overvloed, we het idee van een betere toekomst hebben opgegeven.
Hebben zijn gelijk? Hoe kijk jij naar de toekomst? Is dat een toekomst vol dromen en avonturen? Is het een mooie toekomst?

Kun je op school je verbeelding gebruiken? Word je aangemoedigd om dat te doen? Zou je meer je verbeelding willen gebruiken?

Thomas Decreus zegt dat we niet meer verder kunnen leven op de manier waarop we dat nu aan het doen zijn. Hij zegt ook dat iedereen dat weet. Weet jij dat? Waarom (niet)?

Kennen jullie Star Trek?

rekto:verso: Voor de verbeelding

Jan Bas Ader maakte kunst door zichzelf te filmen terwijl hij viel, met veel gevoel voor de schoonheid van tragiek. Kun jij iets mooi vinden dat tragisch is, of lelijk, of pijn doet? Ken je bijvoorbeeld een liedje waar je heel triestig van wordt, maar wat je tegelijk ook heel mooi vindt?

Martijn Blekendaal maakte met The Man Who Looked Beyond the Horizon een jeugddocumentaire. Emma Lesuis vraagt zich af hoeveel ruimte er nog is op school voor kunstonderwijs. Zouden jullie die film op school mogen zien?

Bas Jan Ader wou met zijn kunst aantonen dat het oké is om te mislukken, om te vallen. Waarom vindt Emma Lesuis dat dan niet evident?

Vaak lijkt de ruimte om te vallen – zeker in de kunsten – ver te zoeken. Jonge makers blijven ‘jong en talentvol’ tot aan hun veertigste, er is een studieschuld die afgelost moet worden, zonder zelfpromotie lijk je niet te bestaan.
Hoe kan je achter de horizon blijven kijken als randzaken je opslokken? Als een maker almaar bezig is met onderhandelen omdat productiehuizen/ instellingen/ omroepen niet de verantwoordelijkheid willen nemen om freelancers fatsoenlijk te betalen? Eindeloze koffie-afspraken. Aanvragen schrijven. Niemand heeft geld.

Apache: Meer macht aan de verbeelding

De keuzes die we maken, worden bepaald door afwegingen. Maar vaak zijn die gebaseerd op gewoontes. In de tekst staat daar een mooi voorbeeld van. Welk?

Shaun Larcom, een econoom aan de universiteit van Cambridge, en collega’s, onderzochten de reiswegen van Londense pendelaars. Zij stelden vast dat een tweedaagse staking bij de ondergrondse bij zo’n 5% van de reizigers een blijvende verandering van route teweegbracht. Een mogelijke verklaring voor de inefficiënte originele reisweg is volgens de auteurs het feit dat de kaart van de Tube vaak een inaccuraat beeld geeft van de werkelijke afstanden: het effect was groter daar waar de vervorming meer extreem is. Pendelaars ‘kiezen’ een route aan de hand van de kaart, en blijven dan bij die gewoonte, zonder ooit na te gaan of die optimaal is. Pas toen ze werden gedwongen een alternatief te proberen, ontdekten sommigen onder hen een betere keuze.

Hoe heb jij de weg naar school gekozen? En blijf je daarbij, of kies je al wel eens een andere weg?

Herken je bij jezelf het fenomeen dat je denkt te redeneren, maar dat je eigenlijk gewoon heel veel zin hebt om iets te doen, of te eten, zodat het onvoorwaardelijk moet worden opgevolgd?

De vraag hierboven gaat over Systeem 1. Kun je kort uitleggen waarom Koen Smets naar het Britse Lagerhuis verwijst met betrekking tot dat systeem?

Premier Theresa May verliest haar meerderheid, en heeft de steun nodig van de DUP, de Democratische Unionisten die Noord-Ierland per se bij het Verenigd Koninkrijk willen houden. De DUP haat Labour en wil niet weten van een regering waarbij Jeremy Corbyn aan het hoofd zou staan.
May streeft binnen de onderhandelingen van de Brexit naar een oplossing voor de grens tussen Noord-Ierland en de republiek Ierland. Die oplossing zou inhouden dat die grens open zou blijven. Dat ziet de DUP hoegenaamd niet zitten. De Unionisten zouden veel liever terug naar de stembus gaan. Maar die verkiezingen zouden wel eens gewonnen kunnen worden door Labour.
En Labour haat de DUP eveneens. De socialisten zien wel iets in een hereniging van Ierland, waar de DUP geelgroen van uitslaat. Maar Labour wil ook de regering van Theresa May laten vallen, waarmee ze eigenlijk aan dezelfde kant als de DUP staan, en er zo een duivelspact ontstaat.
Het is niet helemaal correct deze twee gevallen van intense focus op een enkele kwestie toe te schrijven aan de dominantie van Systeem 1. Er wordt hier wel degelijk geredeneerd. Maar wat we hier wellicht waarnemen is dat men nalaat zich de consequenties van alle opties ten volle in te beelden.

Wat zijn de voordelen van Systeem 3?

Met meer input van Systeem 3 zouden we niet enkel de eindresultaten, maar ook de manier waarop ze kunnen worden bereikt, beter kunnen beoordelen. Of het gaat om een snellere manier op ons werk te komen, of om een verstrekkende politieke keuze, we zouden wel eens beter af kunnen zijn als we meer macht geven aan onze verbeelding.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Dekoloniseren

Tienerprostitutie