Migratie

Mythes, cijfers en getuigenissen

17 november 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Al sinds mensenheugenis migreren mensen om tal van redenen van de ene plek naar de andere. En dat zal waarschijnlijk altijd zo blijven. Het is pas als aankomstlanden migranten als bedreiging beschouwen, men het woord crisis in de mond neemt, en hen met man en macht buiten probeert te houden. Daarbij wordt weinig rekening gehouden met mensenrechten, laat staan menselijkheid, en worden vaak mythes de wereld ingestuurd die de waarheid (en de migranten) geweld aandoen. In dit dossier belichten we enkele van die mythes, kijken we naar cijfers en het spierballengerol van politici, maar luisteren we ook naar getuigenissen van migranten zelf.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

 

Het Europese migratiebeleid is gebaseerd op een mythe

De mythe is deze: clandestiene migratie vanuit West-Afrika is in handen van professionele bendes en smokkelmaffia’s. Journalist Lex Rietman trok naar West-Afrika en beschrijft op MO* wat hij daar zag en met wie hij er sprak. Zijn conclusie spreekt het officiële discours van de Europese Unie met klem tegen. De mensen die vanuit West-Afrika naar Europa komen, spreken daarvoor hun eigen gemeenschap aan: vissers, mensen met ervaring op zee, vaak in het bezit van een boot. En hoewel het door de plaatselijke autoriteiten inderdaad verboden is om mensen naar Europa – in dit geval de Canarische Eilanden – te voeren, beschouwen de migranten in de eerste plaats, maar ook politiefunctionarissen dit niet als een misdaad. Er is bovendien geen spoor van malafide misdaadorganisaties.

In de vissershaven van Tanji (Gambia), niet meer dan een strand, heerst de hele dag drukte en bedrijvigheid. Het is een vertrekplaats voor clandestiene migratie naar de Canarische Eilanden. © Lex Rietman

 

Migratiecijfers voor België

Business AM kon het jaarlijks migratierapport van de OESO inkijken. Daaruit blijkt dat 1 op de 5 inwoners van België niet in ons land geboren is, wat betekent dat de migratie sinds 2010 met 37 procent is toegenomen. Tegenstanders van migratie zeggen vaak dat het een land veel kost om migranten op te vangen. Maar dat blijkt volgens het rapport nogal mee te vallen, want de bijdragen die migranten leveren, overstijgen de uitgaven voor sociale bescherming, gezondheid en onderwijs. Al moeten we waakzaam blijven over het niveau van dat onderwijs, als er sprake is van migrantenconcentratie.

Foto Pixabay Capri23auto

 

Migreren uit angst voor lijf en leden

Khalil was 17 toen hij helemaal alleen zijn thuisland Afghanistan ontvluchtte voor het geweld van de taliban, schrijft Twinkle Claessens op StampMedia. Na maanden onderweg te zijn geweest op een gevaarlijke tocht, arriveerde hij tenslotte in België, een land waar hij nog nooit had van gehoord. De eerste nacht sliep hij in een park in Brussel. Maar Khalil had geluk. Hij leerde mensen kennen die hem hielpen met zijn asielprocedure, hij kreeg een sociaal assistent toegewezen en een voogd. Khalil kon naar school gaan en woont en werkt nu nog steeds in België.

Bagage van vluchtelingen in het Maximiliaanpark, Brussel, waar Khadil zijn eerste nacht doorbracht. Foto Collectif Krasnyi

 

Migratiecrisis aan Pools – Wit-Russische grens

Als we over migratie spreken, kunnen we nooit voorbij aan de actualiteit. Op dit ogenblik worden migranten aan de Pools – Wit-Russische grens tegengehouden door de Poolse overheid in de meest barre omstandigheden. Volgens de EU wordt deze humanitaire crisis georkestreerd door de Wit-Russische dictator Aleksandr Loekasjenko die door migranten naar Polen te sturen, wraak probeert te nemen op de EU voor de sancties die het oplegt tegen Wit-Rusland voor het schenden van de mensenrechten. Harry De Paepe schrijft op Doorbraak dat de Britse minister van Buitenlandse Zaken Lizz Truss trots zegt dat het VK Polen bijstaat in naam van de democratie, en dat Rusland de sleutel in handen heeft om deze crisis te beëindigen. Maar er worden wel wat kanttekeningen gemaakt bij de oprechtheid van haar woorden, niet het minst door het Kremlin.

De omgeving van Kuźnica Białostocka op de grens tussen Polen en Wit-Rusland (CC BY-NC-ND 2.0) Kancelaria Premiera

 

Vragen en discussiepunten

MO*: De mythe van de meedogenloze migratiemaffia’s in West-Afrika

Lex Rietman noemt de persconferentie van de Spaanse minister van Binnenlandse Zaken Fernando Grande-Marlaska na zijn bezoek aan de Canarische Eilanden een mooi staaltje van framing. Waarom?
Het complexe fenomeen van migratie wordt teruggebracht tot een veiligheidsprobleem, een strijd van goed tegen kwaad. De minister schetst een vijandbeeld van gewetenloze schurken die verantwoordelijk zijn voor de dood van kwetsbare migranten.
Waarom is die framing zo van belang voor de retoriek van Europese beleidsmakers?
Zonder de maffia’s zou waarschijnlijk een veel groter deel van de publieke opinie zich keren tegen het harde Europese migratiebeleid. En zonder maffia’s wordt de militarisering van de buitengrenzen een stuk lastiger te verkopen.
Waarom zou je dit stuk als betrouwbaar kunnen beschouwen? Lex verwijst er zelf naar, aangezien ik vermoed dat hij heel wat commentaar zal krijgen op dit artikel.
“We hebben gesproken met een vijftigtal sleutelfiguren en deskundigen ter plekke. Onder hen waren aanstaande en teruggestuurde migranten, smokkelaars, vissers, buurtleiders, onderzoekers, politieagenten, beleidsmakers en gespecialiseerde journalisten.”
Wat is een van de belangrijkste oorzaken dat mensen aan de West-Afrikaanse kust er weg willen?
“Onze regering heeft de zee verkocht aan de buitenlanders”. Europese en Aziatische trawlers slepen de visrijke kustwateren van West-Afrika leeg. Voor de tienduizenden lokale ambachtelijke vissers blijft alleen wat kleine vis over. In veel gevallen onvoldoende om van te leven.
Overbevissing door trawlers uit rijke landen bedreigt niet alleen het bestaan van lokale vissers en hun families. De economie in de kustgebieden van Senegal en Gambia drijft voor een groot deel op de visserij. Lege visnetten wurgen de plaatselijke welvaart. En ook de bevolking als geheel ondervindt de gevolgen van de steeds schaarsere vis. De belangrijkste bron van proteïne wordt in toenemende mate onbetaalbaar.
De crisis in de lokale visserij – veroorzaakt door de rijke landen of door de West-Afrikaanse regeringen die ze de visconcessies verlenen, het is maar hoe je het bekijken wil – is dus een belangrijke stimulans voor de clandestiene bootreizen naar de Canarische Eilanden. Dat geldt zowel voor de vraag als het aanbod.
Wat zegt Yaya over waarom hij weg wil gaan?
‘Hier is geen werk, hier is niks’, zegt Yaya. ‘Het is vreselijk frustrerend om te zien hoe je ouders lijden. Elke dag moeten ze vechten om jou en je broers en zussen te eten te kunnen geven, terwijl jij al volwassen bent en helemaal niets kunt bijdragen.’
Waarom gebruiken Gambianen de Backway, de clandestiene immigratie?
Omdat het voor velen praktisch onmogelijk is om aan een Europees visum te geraken. Dat is enkel weggelegd voor een kleine elite van welgestelden.
Waarom beschouwen de West-Afrikaanse mensen migratie niet als een misdaad?
‘Voor ons is migratie geen misdrijf. De organisatoren zijn geen criminelen maar gewone vissers, de mensen uit Tanji zelf. De kapiteins maken deel uit van de lokale gemeenschap. Mensen zeggen tegen hen: ‘Onze kinderen willen reizen en jij hebt een boot. Help ons alsjeblieft, we betalen je ervoor!’ De drie- of vierhonderd euro die de reis kost, hebben ze er graag voor over.’
Over bootvluchtelingen wordt vaak gezegd dat ze welgesteld zijn omdat ze veel geld moeten betalen voor de overtocht. Waarom is dat niet helemaal waar?
In de praktijk lukt het echter ook veel arme families in Senegal en Gambia om de doorsnee reissom van vierhonderd euro op tafel te leggen. Ze verkopen hun bezittingen, hun land en hun vee om een van hun kinderen naar Europa te kunnen sturen. Een familie-investering dus, in de hoop dat toekomstige geldzendingen de gezamenlijke inspanning zullen belonen.

Business AM: Immigratie in België steeg sinds 2010 met 37 procent: bijna 1 op elke 5 inwoners is niet in ons land geboren

Migratie blijkt niet zo veel te kosten voor een land. Waarom niet?
“In alle landen is de bijdrage van immigranten in de vorm van belastingen en premies hoger dan de uitgaven die landen doen voor hun sociale bescherming, gezondheid en onderwijs”, schrijft de organisatie in dit verslag, dat haar 25 lidstaten bestrijkt voor de periode 2006-2018.
Maar… ”de totale nettobijdrage van immigranten aan de begroting was in de periode 2006-18 zeer klein, tussen -1% en +1% van het bbp voor de meeste landen.”

StampMedia: Khalil vluchtte als 17-jarige uit Afhanistan en belandde in Brussel: “Tot ik aankwam, wist ik niet eens dat België bestond”

Hoe heeft de school waar Khalil naartoe ging ervoor gezorgd dat hij zijn talent in ICT kon tonen, en dus eigenlijk dat zijn talent niet verloren ging?
De examens werden tweetalig gemaakt voor hem. Vooral in ICT blonk hij uit, hij haalde altijd de maximumscore op computergerelateerde vakken.
Waarom vindt Khalil zijn voogd zo belangrijk?
‘Die heeft mij bijvoorbeeld geholpen met het zoeken van mijn eerste huis.’ Khalil vertelt dat hij enorm veel heeft gehad aan de band met zijn voogd, die hem ook nog hielp nadat hij 18 werd. ‘Als ik hulp nodig heb, bel ik ook nu nog naar mijn voogd. Na tien jaar hebben we nog steeds contact. En omgekeerd help ik mijn voogd als die hulp nodig heeft’, zegt hij.

Doorbraak: ‘Migratiecrisis is schuld van de Britten’

Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Lizz Truss zal het VK altijd voor de ‘rule of law’, vrijheid en democratie ijveren in de wereld. Geef twee redenen waarom je daar de wenkbrauwen bij kunt fronsen, met betrekking tot de crisis aan de Pools – Wit-Russische grens.
1) In Whitehall – het hart van de regering in Londen – is men vooral bang dat de migranten naar het VK willen trekken. 
2) Maria Zakharova, de woordvoerster van het Russische minister van Buitenlandse Zaken, zegt dat de migratiecrisis vooral de schuld van de Britten zelf is. ‘De Britse invasie in Irak was ook secuur gefabriceerd. De Britten dragen duidelijk de historische verantwoordelijkheid voor alles wat er sindsdien in die regio gebeurde’. Het Russische ministerie somt daarbij de implosie van Irak en de opkomst van IS op. ‘Tot Londen hier verantwoordelijk voor wordt gehouden bezitten de verantwoordelijken het recht niet om iemand met de vinger te wijzen’.
Volgens de Britse militaire stafchef, generaal Sir Nick Carter, is de aard van oorlogsvoering veranderd. Wat bedoelt hij daarmee?
Migratiecrisissen uitlokken, gastoevoerlijnen inzetten en cyberaanvallen horen tot het nieuwe gelaat van de oorlog. ‘De traditionele mechanismen van de diplomatie uit de Koude Oorlog kan je niet meer gebruiken’, vertelde de viersterrengeneraal. ‘Zonder deze mechanismen bestaat er een hoger risico op escalatie en een groter gevaar voor misrekening. Dit confronteert ons met een bijzonder moeilijke uitdaging.’

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21



Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.