Nationale staking

Waarom leggen de vakbonden het werk neer?

14 februari 2019

De drie grote vakbonden van het land, de ACV, de ABVV en het ACLVB, hielden gisteren een algemene nationale staking. De voornaamste eisen van de actie waren hogere lonen, meer koopkracht, en kwaliteitsvollere jobs. 

Dit themadossier is verdeeld in twee delen. Deel 2 vind je onder de discussiepunten van deel 1.

Deel 1

Culminatie van frustratie

Een loonsverhoging van 0,8 procent willen de federale regering en de werkgevers toestaan, dat is zo vastgelegd in de wettelijke loonnorm. Dat vinden de vakbonden echter niet voldoende. Maar er is, volgens newsmonkey, meer aan de hand. Al sinds 2014 fulmineren de vakbonden tegen de regering Michel zonder resultaat. Dat zorgt voor grote frustratie. Een groot probleem is wel dat de huidige regering in lopende zaken zit, en dus geen slagkracht heeft. Heeft deze staking dan wel zin?

 

Stakingspiket Java Rotselaar (Facebook ACV – Guy Puttemans)

 

Grote onvrede

De onvrede is groot, zegt Apache, en wijdverspreid. Het is dan ook ongezien dat vakbonden zo snel naar het wapen van een algemene staking grijpen. Bovendien heerst er een groot onrechtvaardigheidsgevoel bij veel mensen. Schandalen over belastingontduiking, fiscale paradijzen en zelfbediening van politici, terwijl de middenklasse het gelag betaalt. Het belastingsysteem moet op de schop. En het alternatief is er: dual income tax.

 

CC Han Soete

 

Artikels en discussiepunten

Deel 1

newsmonkey: In 2014 gingen ze “de regering kapot staken”, maar wat levert het uiteindelijk op voor de vakbonden, zo’n nationale staking?

Weet je wat de Groep van Tien is? 
In de Groep van Tien wordt sociaal overleg gepleegd door vertegenwoordigers van zowel werkgevers- als werknemersorganisaties. 
Wat is het grootste probleem voor de stakers? 
Deze regering is er een van lopende zaken. Dat wil zeggen dat ze geen nieuwe beslissingen kan nemen. Bovendien is het een minderheidskabinet. Als er iets beslist moet worden, heeft ze een meerderheid nodig. En die moet gezocht worden bij de N-VA. En daar zijn ze niet zo happig op stakingen en vakbonden. De N-VA wil de Groep van Tien zelfs afschaffen.

Apache: Woeste woensdag: keerpunt of stoom aflaten?

Wat is die befaamde loonwet, en waarom zijn de vakbonden tegen de loonwet van de regering Michel I? 
De loonwet bepaalt sinds 1996 dat de lonen in ons land niet sneller mogen stijgen dan die uit onze buurlanden. Omdat, volgens de werkgevers en de regering, er sprake was van verborgen stijgingen, werd die voorwaarde nog verstrengd. De vakbonden lieten vorig jaar al weten dat ze geen rekening zouden houden met de ‘sjoemelsoftware’ waarmee de nieuwe loonnorm wordt berekend. Ze wijzen er bovendien ook op dat de bedrijven gul worden bedeeld met bedrijfssubsidies en dat ze door de tax shift ook konden genieten van forse loonkostenverlagingen.
Waarom komt het de vakbonden eigenlijk goed uit dat er nu geen regering is?
Een omstreden luik van de zogenaamde ‘arbeidsdeal’ kan zo niet worden ingevoerd: de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen. De regering, met toen nog N-VA aan boord, stond op het punt te beslissen dat werklozen in een eerste periode meer ‘dop’ zouden krijgen, maar daarna sneller op het minimum zouden terugvallen. Dat zou hen ertoe aanzetten om sneller werk te aanvaarden. De kans is klein, zo wordt gefluisterd, dat die maatregel nog aan het parlement zal worden voorgelegd.
Wat staat er in artikel 23 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens?
“Een ieder heeft recht op arbeid, op de vrije keuze van zijn arbeid, op billijke en bevredigende arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid. Allen, zonder enig onderscheid, hebben recht op gelijk loon voor gelijke arbeid. Al wie arbeidt heeft recht op een billijke en toereikende vergoeding die hem alsmede zijn gezin een bestaan verzekert dat overeenkomt met de menselijke waardigheid en die, indien nodig, wordt aangevuld door alle andere middelen van sociale bescherming.”
Wat bindt de gele hesjes, de vakbonden en de bosbrossers/klimaatactivisten, en wat zou er kunnen gebeuren als ze de krachten bundelen? 
Ze vragen aan de overheid om haar job te doen. Enerzijds moet ze de rijkdom die gegenereerd wordt door de economie (de vrije markt) billijk herverdelen. Anderzijds moet ze de lasten voor de bestrijding van de klimaatopwarming leggen bij de grootste vervuilers en diegenen die de zwaarste lasten kunnen dragen. Dat betekent geen restrictieve wetten die de loononderhandelingen hinderen (en de ‘markt’ niet laten spelen wanneer dat in het voordeel van de werknemers is), geen fiscale cadeaus aan grootvervuilers en een belastingsysteem dat de bescheiden inkomens ontziet.
Als die protestbewegingen de krachten bundelen, zou hét thema van de volgende verkiezingen wel eens veel ruimer kunnen zijn dan ‘het klimaat’ of ‘de koopkracht’. Het thema zou gaan over ‘billijkheid’, over eerlijke belastingen. Over solidariteit. Over hoe de overheid opnieuw de economie kan bijsturen zodat artikel 23 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mensen iets minder utopisch zou lijken.
Wat is de ‘dual income tax’, of ‘het duaal belastingsysteem’?
Het duaal belastingsysteem deelt inkomsten in twee categorieën in. Arbeidsinkomsten worden belast tegen een progressief tarief, zoals nu ook het geval is, en andere (vermogens)inkomsten – of die roerend, onroerend of divers zijn – worden belast aan eenzelfde ander tarief, 25%, bijvoorbeeld. Dit systeem heeft alleen maar voordelen. Het belast àlle inkomsten en is dus niet discriminerend én het maakt een einde aan alle mogelijke ‘koterijen’ in het huidige systeem.

 

Deel 2

Koopkracht

Of de staking zin heeft, daar twijfelt DeWereldMorgen niet aan. De regering en werkgevers zijn wereldvreemd, of hebben niet goed opgelet. Het aantal armen steeg de afgelopen 30 jaar en een steeds groter deel van de lagere middenklasse flirt met de armoedegrens. Bovendien gaat het niet alleen over een paar procent meer loon. Wie goed luistert, hoort dat het evenzeer over respect gaat, of het gebrek daaraan. 

 

CC DeWereldMorgen

 

Lage middenklasse wordt armer

Dat de lage middenklasse verarmt, lezen we ook op MO*, dat deze redenering staaft met cijfers uit een onderzoek van Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven), in opdracht van de Denktank Minerva en van Decenniumdoelen. Bovendien worden die lage inkomensklassen gekenmerkt door een grote kwetsbaarheid (ze kunnen bijvoorbeeld geen huis kopen en zijn afhankelijk van schommelende huurprijzen), waar de overheid te weinig oog voor heeft.

 

Symbool armoede en werkloosheid tijdens de Grote Depressie (CC BY-NC 2.0) Patrick Rasenberg

 

Artikels en discussiepunten

Deel 2

DeWereldMorgen: Woensdag ligt België plat en dat is niet het gevolg van een complot

Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), wil af van de automatische loonindexering. Maar wat is een loonindexering?
Elke werknemer krijgt een loon, zodat hij of zij dingen kan kopen om te kunnen voorzien in het levensonderhoud. Maar als producten duurder worden, of er moeten meer belastingen betaald worden, en dat loon volstaat niet meer, dan komt er een automatische loonaanpassing. Dan wordt dat loon geïndexeerd. Meer centen dus.

DeWereldMorgen vindt het helemaal niet raar dat mensen staken. De armoede stijgt, terwijl de economie aantrekt en grote bedrijven winsten maken die ze uitbetalen aan de aandeelhouders. Maar toch, de regering zit in lopende zaken en heeft weinig bewegingsruimte. Vind jij dat zo’n staking terecht is? Of dat ze iets uithaalt? 

MO*: Lage middenklasse ook in België steeds minder beschermd tegen armoederisico

Wat gaat er volgens Jos Geysels vandaag fout met het mechanisme van herverdeling?
‘In 1985 trok overheidsverdeling nog bijna driekwart van het aantal mensen dat op basis van zijn inkomen vóór herverdeling tot de laagste inkomensklasse zou behoren uit armoede, en bijna vier op tien mensen die tot de lagere middenklasse zou behoren vóór herverdeling, steeg dankzij die herverdeling door naar de kern- of zelfs de hogere middenklasse.
Vandaag wordt nog maar de helft van wie vóór herverdeling arm zou zijn, door herverdeling opgetild uit armoede naar een hogere inkomensklasse. Voor de lage middenklasse is het beeld nog problematischer: daar duwt herverdeling bijna evenveel mensen een klasse omlaag als dat het mensen een klasse omhoog tilt.’
Inzetten op werk is volgens Geysels niet genoeg. Waarom niet? 
‘Werk is voor lage inkomensgroepen weliswaar belangrijk om uit armoede te geraken, maar meer mensen aan het werk betekent echter niet per se een hoger inkomen’, stelt de studie vast. Geysels: ‘Opvallend is dat de lonen van mensen in armoede en van de lage middenklasse trager groeiden dan die van de hogere inkomensgroepen. Inzetten op werk is dus niet genoeg: het werk moet ook voldoende lonen.’

In 2015 al bracht rekto:verso een vakbondsleider, een theatermaker en een activiste samen om na te denken over het nut van een staking en de noodzaak van verzet.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21

Oplossingen voor het klimaatprobleem
Seksueel misbruik


Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.