Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Nationale staking voor loonsverhoging

Nationale staking voor loonsverhoging

Vakbonden vinden dat het moet, ook tijdens corona

31 maart 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Een loonsverhoging van 0,4 procent de komende twee jaar vinden de vakbonden te weinig. Als bedrijven, zelfs in deze barre tijden nog steeds winst maken, mogen niet alleen aandeelhouders daarvan profiteren, maar ook de arbeiders, hen die ervoor zorgen dat er winst gemaakt wordt.  Daarom werd opgeroepen tot een nationale staking van 24 uur. Maar dat is niet evident in tijden van een pandemie. Bovendien vinden werkgevers en een aantal politici het ongehoord om net nu het werk neer te leggen.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

 

Creatief staken 

Een staking tijdens een lockdown wegens een pandemie is een primeur in de sociale geschiedenis, lezen we op Business AM. Daarom riepen de vakbonden op om creatief te zijn, en vooral thuis te staken. ‘Ons loon in lockdown? Dan wij ook!’ stelde de metaalvakbond. Toch waren statische manifestaties met maximum 50 deelnemers toegelaten, indien de sanitaire regels werden gerespecteerd. 

Sanitair stakingspikket (CC) Han Soete

 

Kapitaal brengt meer op dan arbeid

Christophe Callewaert citeert op DeWereldMorgen een studie van de PVDA waarin staat dat tijdens de legislatuur van de regering Michel 40,2 miljard euro van arbeid naar kapitaal werd overgeheveld. Om dat goed te maken, zouden de lonen met 16,5 procent i.p.v. 0,4 procent moeten stijgen, stelt de partij. Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas-Fortis, vond trouwens twee jaar geleden al dat het kapitalisme zijn limieten bereikt heeft omdat mensen die in kapitaal beleggen de grote winnaars zijn in dat systeem. 

(CC) DeWereldMorgen

 

Loonnorm

Het is allemaal de schuld van de Loonnorm, stelt Karl van den Broeck op Apache. De Loonnorm is een wet die in 1996 in voege trad, en waarbij onze lonen gekoppeld worden aan de lonen van Nederland, Frankrijk en Duitsland. Er kan tussen werkgevers en werknemers nog altijd onderhandeld worden over lonen, maar wel binnen het kader van die wet. En die stelt dat de lonen niet meer kunnen stijgen dan 0,4 procent. Los van het feit dat de vakbonden vinden dat de wet niet billijk wordt toegepast, wijzen ze erop dat de Loonnorm wel rekening houdt met hoeveel een werknemer kost, maar niet met wat die opbrengt, de productiviteit. Dat staat allemaal in de Loonkrant.

 

Loonontwikkeling moet rekening houden met de buurlanden

Zoals het in de Loonwet staat genoteerd, moet de loontontwikkeling rekening houden met de ons omringende landen. En dat vindt arbeidseconoom Stijn Baert op Doorbraak goed. Want als hier de loonkost wordt opgedreven, kunnen werkgevers beslissen om naar het buitenland te gaan, waardoor er hier minder banen worden gecreëerd. Maar hoe de loonontwikkeling in de andere landen zal verlopen, is nog heel onzeker. Om het loonoverleg weer vlot te trekken, heeft Baert een oplossing. 

Coronaproof staken (CC) Han Soete

 

Vragen en discussiepunten

Business AM: Staken tijdens lockdown: bonden vastberaden, werkgevers woedend

Waarom is het loonoverleg tussen werkgevers en vakbonden afgesprongen? 
De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, een adviesplatform, ziet maar ruimte voor 0,4 procent opslag bovenop de index in de komende twee jaar, maar dat noemen de bonden ‘een aalmoes’.
Wat vindt Voka-topman Hans Maertens van de staking?
‘Dit is echt onbegrijpelijk en onverantwoord. Een staking zal opnieuw zwaar aankomen bij alle ondernemingen die het nu al een jaar bijzonder moeilijk hebben. Iedereen voelt aan dat dit het slechtst denkbare moment is om onze economie nog een extra klap te geven. Ook onze internationale concurrentiepositie en reputatie zullen lijden onder een staking In geen enkel Europees land wordt een nationale staking opgezet tijdens deze coronacrisis. Maar in België wel.’

DeWereldMorgen: Regering-Michel kostte de werknemers 40 miljard euro. Loonstijging van 16,5 procent nodig om dat weer goed te maken

Volgens de studiedienst van de PVDA zakte tussen 2014 en 2019 het aandeel van de lonen in het bbp met 1,91 procent. Wat betekent dat in concrete cijfers, en hoe komt dat? 
“Tijdens haar hele legislatuur heeft de regering-Michel 40,2 miljard euro van arbeid naar kapitaal overgeheveld”, aldus PVDA. Verdeeld over alle werknemers komt dat neer op een gemiddelde van 1.456 euro bruto per jaar. De regering-Michel voerde onder meer een indexsprong door en verstrengde de loonnormwet en versnelde daarmee de daling van het loonaandeel.
Volgens Koen De Leus leven we in een “winner takes it all”-samenleving. Wat bedoelt hij daarmee? 
De winnaars zijn de mensen die hun kapitaal beleggen, de ondernemers en de mensen die hun talenten ten gelde kunnen maken bij die eerste twee categorieën.

Apache: De ongehoorde staking

Al in de inleiding legt Karl van den Broeck de vinger op een open wonde van de Loonwet. Hoe?
Een belangrijk artikel van de Loonwet uit 1996 blijft dode letter: vermogens worden al 25 jaar niet belast.
Als we zouden kijken naar de productiviteit in vergelijking met onze buurlanden, zou het plaatje (of de ruimte om te onderhandelen) er heel anders uitzien. Waarom?
Omdat België productiever is. De vergelijking van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven voor de Belgische ‘uurloonkost in verhouding tot de productiviteit’ met die van Frankrijk, Nederland en Duitsland toont dat we inzake productiviteit in 2018 een voorsprong hadden van 1.1%. In 2019 bedroeg die voorsprong zelfs 1.4%.
Karl van den Broeck toont aan dat een hogere loonkost bedrijven uit ons land zou wegjagen niet klopt. En ook dat de bedrijven nog steeds winst maken. Maar hij heeft het ook over twee maten en gewichten. Op welke manier? 
De vakbonden zijn ook niet te spreken over de weigering van de patroons om loonsubsidies (verlaging van patronale lasten) af te trekken van de loonkost. Die subsidies gaan ten koste van de sociale zekerheid, die van levensbelang is tijdens de coronacrisis. Ook de verlaging van de patronale bijdragen van 33 naar 25% (de tax shift van de vorige regering) wordt niet in aanmerking genomen. De bedrijven moesten door die maatregel 2,8 miljard euro minder belastingen betalen. Dat geld zou – zo werd de vakbonden beloofd – gebruikt worden om jobs te creëren.
Bovendien blijkt de ene loonnorm niet de andere te zijn. Lonen van ‘gewone’ werknemers mogen niet te fors stijgen, maar op de stijging van de lonen van bedrijfsleiders staat geen rem. Een voorbeeld: in 2019 verdiende een CEO van een Bel-20 bedrijf gemiddeld 2,46 miljoen euro. Dat is zelfs 30% (!) meer dan 2018. Maar ook CEO’s van kleinere bedrijven ontsnappen vaak aan de loonnorm omdat ze via hun eigen eenmansvennootschap worden vergoed.
Van den Broeck toont ook aan dat media en economen de bonden liever kwijt dan rijk zijn. Maar toch haalt hij een econoom aan die de vakbonden steunde. Wie en waarom? 
Paul De Grauwe, de internationaal gerenommeerde econoom van de Londen School of Economics (en voormalig Open Vld-senator) ontpopt zich de laatste jaren tot een eloquent bestrijder van vastgeroeste neoliberale dogma’s. In een column in De Morgen pleitte hij ronduit voor de afschaffing van de loonnorm: “De wet van 1996 is gebaseerd op een verouderde economische opvatting die het moet weten van kostendrukking. Die leidt tot een negatieve spiraal van lage lonen en onaantrekkelijke jobs. We kunnen ons beter bevrijden van dit ouderwetse economisch paradigma en de loonnorm in de prullenmand gooien.”
Als landen met lage lonen écht de meest performante economie zouden hebben, dan zouden landen als Zweden, Noorwegen en Denemarken helemaal achteraan het peloton moeten bengelen. Quod non. Hogere lonen betekenen ook meer koopkracht en dat houdt de binnenlandse consumptie op peil.

Doorbraak: Stijn Baert: ‘Politici moeten vakbonden niet volgen na staking’

Stijn Baert heeft over zowat alles een andere mening dan in de hierboven staande artikels, maar misschien heeft hij wel de oplossing voor het moeizame overleg. Wat is die oplossing?
‘Ik zou zeggen om die lonen voor één keer over de zomer te tillen en af te wachten. Dat is de logische oplossing om hier uit te geraken en op dat moment ga je veel meer zien wat de echte mogelijkheden zijn.’

En jullie? Wat denken jullie van een staking in volle pandemie? Haal jullie argumenten uit dit themadossier! 🙂

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21

Duurzaam onderwijs nog niet voor morgen
Mediaconcentratie


Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.