Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Onderwijs is een recht

Onderwijs is een recht

Maar in de praktijk geldt dat niet voor iedereen

05 oktober 2020

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Vandaag is het Dag van de Leraar. Hulde aan hen! Maar naar school gaan is niet voor iedereen even gemakkelijk. En al zeker niet voor kansarme kinderen, en kinderen met een handicap in lageloonlanden. Ook hier bij ons is het niet evident voor iedereen om degelijk onderwijs te krijgen. Bovendien bestaan er grote verschillen in hoe scholen kosten aan ouders aanrekenen, waardoor rijkere mensen een voordeel hebben ten opzichte van minder rijke mensen. Een maximumfactuur zou soelaas kunnen bieden, maar zou nu ook weer geen wondermiddel zijn.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Recht op gratis inclusief onderwijs

Ondanks het wereldwijde recht op gratis inclusief onderwijs, kan lang niet iedereen daarvan genieten. 250 miljoen kinderen konden vorig jaar niet naar school. En voor kinderen met een handicap is het al helemaal niet evident, lezen we op MO*. Daarom ijvert Handicap International voor meer aandacht, én middelen om kinderen met een handicap degelijk, maar aangepast onderwijs te kunnen aanbieden.

Scherper contrast tussen dure en goedkope scholen

Hier in België is ‘gratis’ onderwijs dan weer niet echt ‘gratis’. Er is altijd wel iets dat nog extra betaald moet worden: vervoer, computer, handboeken, tekengerei, schooluitstappen, … . Dat legt druk op ouders die het niet al te breed hebben. Een maximumfactuur, waarbij ouders niet meer dan een bepaald bedrag moeten betalen, zou volgens enkele organisaties dat probleem kunnen oplossen, maar Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA), noch het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, zijn daarvoor gewonnen, bericht Apache.

Foto Pixabay

Vragen en discussiepunten

MO*: Inclusiegericht denken meer dan ooit noodzakelijk in het onderwijs

In de journalistiek wordt een onderscheid gemaakt tussen opinie, column, duiding en analyse. Dit stuk is een opiniestuk. Weet je waarom? Kijk gerust nog eens hiernaar: Opinie, column, analyse en duiding. Wat is het verschil?

Een opinie weerspiegelt de mening van de auteur, is subjectief, al dan niet gebaseerd op feiten, wordt gegarandeerd door de vrijheid van meningsuiting (verregaand beschermd, uitzondering: laster en eerroof), en zwengelt het maatschappelijk debat aan. Misschien is dit laatste nog wel de belangrijkste reden dat dit stuk een opiniestuk is.

Wereldwijd, dus ook bij ons, hangt ongelijkheid op vlak van scholing en onderwijs af van heel wat elementen. Welke?

Het hangt af van regio (waar je woont. In een rijk of arm (deel van een) land.), gender (welk geslacht je hebt), handicap, sociaal-economische situatie (arm of rijk en hoe je leeft en met wie je omgaat), etniciteit (bevolkingsgroep die verbonden wordt door bepaalde kenmerken), leefomgeving (in een stad of op het platte land. Of in een arm of rijk deel van een stad.) en uiteraard van bepaalde crisissituaties.

Tegen welke obstakels botsen kinderen met een handicap, en wat betekent dat?

De obstakels zijn: toegankelijkheid, participatie (deelname), leerproces en slaagkansen. Het gebrek aan onderwijsmogelijkheden verhoogt hun kwetsbaarheid, versterkt hun armoede en maakt hen extra vatbaar voor sociale uitsluiting, geweld en discriminatie.

Alle kinderen, ook kinderen met een handicap, hebben recht op gratis inclusief onderwijs. Dat staat o.a. in de vierde Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling. Weet je wat die Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen zijn?

In september 2015 worden de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals (SDGs) formeel aangenomen door de algemene vergadering van de VN met Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling. Gedurende de komende 15 jaar moeten 17 SDGs, die gekoppeld worden aan 169 targets, een actieplan vormen om de mensheid te bevrijden van armoede en de planeet terug op de koers richting duurzaamheid te plaatsen. Deze doelen die één en ondeelbaar zijn reflecteren de drie dimensies van duurzame ontwikkeling: het economische, het sociale en het ecologische aspect. (Bron: www.sdgs.be/nl/sdgs)

Scholen bieden kinderen structuur en routine, contact met leeftijdsgenoten, vriendschapsbanden, houvast en een veilige omgeving. Voor veel kinderen kan het wegvallen van de school (bv. door corona) ervoor zorgen dat ze vaker worden blootgesteld aan huiselijk geweld. Maar er is nog een prangend probleem voor sommige kinderen. Welk?

In heel wat landen organiseren scholen voedselprogramma’s, die voor vele leerlingen de enige bron van voedzame maaltijden zijn. Door de sluiting van de scholen dreigen die kinderen thuis opnieuw in een situatie van ondervoeding terecht te komen.

Apache: Zonder maximumfactuur in secundair onderwijs groeit kloof tussen goedkope en dure scholen

Wat zijn de benodigdheden waarvoor jullie (ouders) dit jaar hebben moeten betalen? En zijn jullie je ervan bewust dat zulke aankopen niet voor iedereen even gemakkelijk zijn?

Volgens Colette Victor van STOS is er een school die een reis naar New York organiseert om ouders van bepaalde groepen af te schrikken. Hoe zit dat bij jullie op school? Wordt er rekening gehouden met gezinnen die het minder breed hebben? Spreken jullie daar onderling over?

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts wil geen maximumfactuur in het secundair onderwijs, o.m. omdat je dan TSO- en BSO-richtingen minder aantrekkelijk maakt omdat de kosten daar hoger liggen. ‘En dat is precies het omgekeerde van wat we willen’, aldus de minister. Hij benadrukt dat de schooltoelagen ook fors gestegen zijn, en dat er dus meer steun en solidariteit is voor mensen die daar nood aan hebben. Maar de Gezinsbond spreekt de minister enigszins tegen? Hoe?

Sommige scholen vragen twee tot drie keer meer dan andere scholen voor eenzelfde richting, wat resulteert in een scherp contrast tussen goedkopere en duurdere scholen.
“Ik ken een school in Schaarbeek die de maximumfactuur op 160 euro heeft vastgelegd. Voor diezelfde richting vraagt een andere school in de regio 1.600 euro per jaar. Dat is tien keer zoveel”, vult Colette Victor van STOS aan.

Diezelfde Colette pleit er ook voor om leerkrachten te sensibiliseren rond armoede. Waarom?

98% van de leerkrachten is afkomstig uit de blanke middenklasse. Die mensen zijn zich vaak niet bewust dat 15 euro aan leerlingen vragen om samen een pizza te gaan eten een probleem kan vormen. Er zijn gezinnen die daar twee maaltijden van koken.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Themadossiers 2019

Politie onder vuur