Ouders straffen of stimuleren
Bij taalachterstand van hun kleuters
25 januari 2023
Uit een taalvaardigheidstest (KOALA) bij kleuters aan het begin van de derde kleuterklas blijkt dat, zeker in de grote steden, heel wat kinderen nood hebben aan extra taalondersteuning, of zelfs intensieve begeleiding. Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) stelde daarop voor dat ouders die hun kinderen niet stimuleren om thuis Nederlands te leren, of thuis gewoon geen Nederlands spreken, gestraft moeten worden door een deel van het Groeipakket, wat vroeger kinderbijslag heette, voorwaardelijk te maken. Dat betekent dat hij een deel van het geld zou inhouden als die ouders niet goed hun best doen. Niemand vindt dat een goed voorstel.
Schoolplicht vanaf 3 jaar
Hoewel onderwijspsycholoog Wouter Duyck minister Ben Weyts zeer genegen is, vindt hij dat ouders straffen niet de gewenste resultaten zou opleveren. In plaats daarvan pleit hij ervoor om de schoolplicht vanaf 3 jaar te laten ingaan. Kleuteronderwijs is heel belangrijk voor kansarme migrantenkinderen, zegt hij op Doorbraak, maar in de grote steden gaat 50 procent van die kinderen niet naar de kleuterschool.
Kleuterschool jaren 50 – 60 (CC BY-NC-SA 2.0)
Politieke en ideologische redenen
Zowel Wim Van Lancker, professor sociologie aan KU Leuven, als Michel Vandenbroeck, professor gezinspedagogiek aan Universiteit Gent, zeggen aan Apache dat ze niet te vinden zijn voor het voorstel van Weyts. Zij vinden dat ouders tegen hun kinderen vooral de taal moeten spreken die ze goed beheersen. Dat wil niet zeggen dat ze ontkennen dat er een probleem is. Maar uit onderzoek van Vandenbroeck blijkt dat de kwaliteit van het onderwijs zelf te wensen overlaat, en dat kleuters vaak in te grote klassen zitten. De professoren denken dat Weyts het voorstel eerder uit politieke en ideologische redenen gedaan heeft.
Kleuters Foto: CC onderzoeksonderwijs.net
Repressieve maatregelen hebben geen positief effect
De Gezinsbond zegt aan DeWereldMorgen dat er geen studies bestaan die een positief effect aantonen van repressieve maatregelen, zoals het voorstel van minister Weyts. De Gezinsbond vindt wel dat taalvaardigheid en taalstimulering belangrijk zijn, én dat daar ouderlijke betrokkenheid moet komen bij kijken. Maar die ouderlijke betrokkenheid creëer je eerder door te werken aan wederzijds vertrouwen.
Nog kleuters. Foto: CC Tookapic – Pixabay
De emoties van kleuters bij het leren van een taal
Voor EOS onderzocht doctoraatsonderzoeker Graziela De Keyser (KU Leuven) wat kleuters zoal voelen bij het leren van een taal. En wat blijkt? Als kleuters een taal graag spreken, zullen ze die ook sneller leren. Maar soms zijn ze ook bang dat ze de taal van hun ouders zullen vergeten, omdat ze denken dat ze die niet meer mogen spreken. Nochtans blijkt meertaligheid heel wat voordelen te hebben in het latere leven.
Politiek spel
Voor Business AM zoekt Wouter Verschelden in de Wetstraat het politieke spel uit. Wat zit er achter het voorstel van Weyts, en hoe reageren de politieke collega’s, zowel binnen de meerderheid als bij de oppositie? Heeft Weyts het voorstel gedaan als bliksemafleider voor zijn ietwat vreemde tussenkomst in het Vlaams Parlement, midden december? Hij zou daar dronken hebben gestaan.
Vlaams Parlement Foto: CC Wikimedia Commons
Vragen en discussiepunten
Doorbraak: Onderwijspsycholoog Wouter Duyck ‘Los taalachterstand op met schoolplicht vanaf 3 jaar’
Apache: ‘Ouders straffen voor slechte taaltest van kind zal taalachterstand vergroten’
“Zelfs op het niveau van de kleuterklas is dat het geval. Wie de ouders zijn van die gemiddeld 14% kleuters die in de rode of oranje zone terechtkomen (de groepen die extra ondersteuning nodig hebben), is dus een pure achtergrondvariabele.”
Het is op die zaken en de volledige schoolse context dat moet worden ingezet als we de taalvaardigheden van kleuters omhoog willen laten gaan, zeggen de professoren. “Een degelijk taalbeleid voeren binnen en buiten de kleuterscholen: daar zou het debat over moeten gaan”, zegt Van Lancker. “Met financiële sancties los je geen van de problemen op.”
DeWereldMorgen: Inperken groeipakket leidt niet tot betere taalvaardigheid
EOS: “We moeten meertaligheid positief benaderen”
Business AM: Weyts splijt Vlaamse coalitie weer: cd&v en Open Vld reageren giftig op zijn ballonnetje over strenger optreden tegen anderstalige ouders, “Bliksemafleider Ben” noemen ze hem
Groen-fractieleider Björn Rzoska maakte daar een issue van, en bracht onder meer op het bureau van het Vlaams Parlement aan dat Weyts dronken was op die zitting. Hijzelf ontkent dat tot vandaag in alle toonaarden. In de uitzending van Terzake gisteren nam Groen-covoorzitter Naji eerst wat gas terug: “Ik zat er zelf niet bij”. Vervolgens haalde ze toch uit: “Maar voor mij geldt toch dat in geen enkele sector wordt aanvaard dat men dronken op het werk komt. Dat geldt ook in de politiek, ook voor ministers.”
Binnen de coalitie bevestigt men niet dat Weyts wel degelijk dronken zou geweest zijn. Alleen linkt men de beschuldigingen wel aan het ballonnetje dat die opliet. “Ik denk toch dat zijn hele voorstel over boetes nu eerder een bliksemafleider is voor de vreselijke artikels in het weekend, over alcohol en zo. Het gaat plots over iets anders, waar je lekker populistisch over kan doen”, zo zegt een Vlaams minister.
