Particratie

De ongezonde macht van partijen en hun voorzitters

17 maart 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

In een representatieve democratie zoals wij die kennen, bestaan verschillende partijen. Dat is normaal. Het wordt pas problematisch als die partijen en hun voorzitters hun macht gebruiken om niet de bevolking te dienen, maar zichzelf. Zo zien we dat partijfunctionarissen benoemd worden in allerhande raden van bestuur, dat partijvoorzitters zonder enige legitimiteit mensen als minister aanduiden, en dat de partijkassen danig gespekt worden met belastinggeld. 

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

 

Partijpolitieke vertegenwoordigers in cultuurraden 

Het bestuur van een cultuurorganisatie die opgericht werd door, of valt onder een overheid moet zich voor de samenstelling houden aan het Cultuurpact, waarin pluralisme gewaarborgd, en discriminatie voorkomen wordt, schrijft Frank Olbrechts op Apache. De Vlaamse Regering stelt (een deel) van de bestuursleden aan. Maar in de feiten zijn dat partijpolitieke vertegenwoordigers die niet altijd over de juiste kwaliteiten beschikken, maar wel over de juiste partijkaart.  

Flageygebouw (CC BY-SA 3.0) Busoni

 

Partijvoorzitters hebben geen mandaat om beleid te voeren

Maar toch proberen ze dat te doen, aldus Walter Zinzen op MO*. En dat is niet democratisch, want partijvoorzitters zijn niet verkozen. Zij hebben niet de taak, noch het recht om beleid te voeren. Dat doet de regering, die op haar beurt gecontroleerd wordt door het parlement. Of dat zou moeten gebeuren, want daar wringt het schoentje. Het parlement ligt in de lappenmand. 

Federaal Parlement (CC BY 2.0) Chrstian Stock

 

Partijen moeten wettelijk gereguleerd worden

Met de particratie op zich, en hoe partijvoorzitters zich moeien in de besluitvorming, heeft Mark Deweerdt op Doorbraak dan weer niet echt een probleem. Het is wanneer ze hun dominante positie gebruiken voor eigen gewin dat er een democratisch probleem opduikt. Wanneer ze zichzelf tegoed doen aan royale subsidies, wanneer partijfunctionarissen op allerlei belangrijke stoelen geplaatst worden. Deweerdt vindt dat er een wet moet komen die de rechten en de plichten van politieke partijen uitstippelt. 

Premier Alexander De Croo (CC BY 2.0) Raul Mee EU2017EE Estonian Presidency

 

Vragen en discussiepunten

Apache: Partijpolitiek verdeelt bestuursfuncties Vlaamse cultuurorganisaties

De Vlaamse Regering heeft over een rist nieuwe aanstellingen bij culturele organisaties beslist. Dat heeft ze gedaan volgens een van de drie manieren die het Cultuurpact voorziet om strekkingen in de samenleving te vertegenwoordigen. Maar Annick Schramme, professor Cultuurmanagement van de UAntwerpen, vindt dat die organisaties iets tegen deze politieke benoemingen kunnen doen. Wat? 
Organisaties kunnen proactief te werk gaan door in hun statuten op te nemen dat politieke mandatarissen geen plaats kunnen hebben in het bestuur en door te opteren voor de derde invulling van het Cultuurpact, die van het zelfbestuur.
Schramme noemt het essentieel dat bestuursleden de missie en visie van de organisatie onderschrijven, aangezien ze ten dienste staan van de culturele organisatie. “Wanneer blijkt dat andere belangen meer doorwegen, ontstaat een belangenconflict en kunnen bestuurders om deontologische redenen uit hun functie worden ontheven”, zegt Schramme.
De reden waarom politici in de besturen van culturele organisaties zitten, is omdat alle ideologische en filosofische strekkingen moeten vertegenwoordigd worden. Toch pleit Stephanie D’Hose (Open Vld) ervoor om dat Cultuurpact te hervormen. Waarom?
“Experten zijn dezer dagen veel moeilijker in te delen in de filosofische en ideologische strekkingen uit het verleden”, zegt D’Hose.

Zijn jullie het daarmee eens? 

MO*: De partijvoorzitters weer in hun mand?

Walter Zinzen vindt het een misverstand van jewelste dat ministers Vandenbroucke (sp-a) en Verlinden (CD&V) nergens verkozen zijn, en dus geen democratische legitimiteit hebben. Waarom?
We verkiezen parlementsleden, geen ministers. De democratie bestaat er in dat de ministers gecontroleerd en zelfs gestuurd worden door het parlement. Daar ligt hun legitimiteit.
Wat is dan wel het probleem met deze (en andere) ministers?
Ze zijn de regering ingestuurd door hun partijvoorzitters. En die zijn nergens verkozen.
En wat is nog een probleem van de particratie?
Dat het parlement in de mand ligt. Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga voor de Mensenrechten, houdt niet op te beklemtonen dat het parlement betrokken moet worden bij het corona-beleid. Maar neen, in de pandemiewet die in de maak is, krijgt de minister van Binnenlandse Zaken de bevoegdheid alle maatregelen te treffen die hij/zij nodig acht en het parlement mag die dan achteraf bekrachtigen.

Doorbraak: Hoog tijd voor een partijenwet

Marc Deweerdt zegt dat de representatieve democratie begonnen is zonder partijen. Wat is er dan gebeurd?
Partijen zijn, volgens Deweerdt, ontstaan doordat gelijkgezinde kandidaten en kiezers zich met het oog op verkiezingen organiseerden, en gelijkgezinde gekozenen zich met het oog op hun parlementaire activiteiten verenigden.
Waarom vindt Deweerdt een partijenwet nodig, zelfs om die grondwettelijk te verankeren?
De wet is nodig om de rechten en de plichten van partijen aan te duiden. Ze moet grondwettelijke verankerd worden, omdat partijen een dominante positie bekleden in ons constitutioneel systeem, maar niet constitutioneel erkend zijn. 

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21

8 maart, Internationale Vrouwendag
Duurzaam onderwijs nog niet voor morgen


Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.