Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Racisme

Racisme

Soms verdoken, maar steeds institutioneel

30 september 2020

** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Racisme in de Lage Landen heeft niet (altijd) het gewelddadige karakter als dat in bv. de VS. Maar het is er wel, verdoken tussen de plooien van een systeem. Dat zeggen zowel de Belg Gilles Mbiya-Beya, als de Nederlandse Anja Meulebelt. En als er vragen gesteld worden, staan er onmiddellijk mensen op, vaak, maar niet uitsluitend, witte mannen van middelbare leeftijd, om te zwaaien met traditionele waarden. Ook in de journalistiek.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

BYAR

Gilles Mbiye-Beya is een jongeman van 25 die met enkele vrienden de organisatie BYAR oprichtte, Belgian Youth Agains Racism. Omwille van zijn kleur werd Gilles op één jaar tijd 34 keer ‘willekeurig’ gecontroleerd door de politie. Volgens Gilles is het racisme structureel, op school, op de arbeidsmarkt, bij het zoeken naar een huis. Maar, zo zegt hij tegen StampMedia, veel mensen zien de aard van dat probleem nu pas in.

(foto: Facbeookpagina BYAR)

Is onpartijdige journalistiek ook goede journalistiek?

Anja Meulenbelt schrijft op rekto:verso een brief naar de Nederlandse journaliste Fréderike Geerdink. Die had het gebrek aan diversiteit in de Nederlandse journalistiek aangeklaagd. Meulenbelt vindt het stuitend dat de redacties van kranten, magazines en tv-programma’s geen afspiegeling van de maatschappij zijn, lees: meer gekleurd. Maar ook dat je als journalist niet onpartijdig hoeft te zijn als je verslag uitbrengt over flagrante onrechtvaardigheden en vergaande machtsongelijkheid.

BLM-demonstratie in De Bijlmer, Amsterdam op 10/06/2020 (CC BY-SA 2.0) Karen Eliot

Vragen en discussiepunten

StampMedia: Analyse: Verdoken racisme in België: “Niemand gaat een protest organiseren omdat ik geen appartement kan huren”

Wie van jullie is er al geconfronteerd met racisme? En op welke manier gebeurt dat dan?

Gilles zegt dat het racisme in België meer verdoken is dan in de VS. ‘Het zijn subtielere vormen, maar ze zijn wel institutioneel en dus gevaarlijk.’ Welk(e) voorbeeld(en) geeft hij?

Uit cijfers van Praktijktesten Nu blijkt dat drie op de tien makelaars en één op de twee private verhuurders enkel op basis van een vreemd klinkende achternaam mogelijke huurders discrimineren.
Of ook het feit dat hij 34 keer op een jaar tijd ‘willekeurig’ gecontroleerd wordt door de politie.
En, op scholen is er minder geloof in allochtone jongeren, leerkrachten hebben nog steeds lagere verwachtingen van kinderen uit sociaal zwakkere milieus of met een migratieachtergrond. Dat blijkt uit een onderzoek van de VUB.

Stellen jullie (verdoken) racisme vast op school? En kunnen jullie daarover spreken met leerkrachten?

rekto:verso: Ha Fréderike Geerdink!

Dit stuk van Anja Meulenbelt is een ietwat aparte journalistieke discipline, een brief schrijven. Misschien is het niet eens echte journalistiek, al zou het best onder ‘opinie’ kunnen vallen. Wat vinden jullie van dergelijke vorm? Overstijgt het voor jullie het droge, feitelijke van de journalistiek? Of vinden jullie het te persoonlijk?

Meulenbelt haalt een heikele kwestie aan, die van de neutraliteit in de journalistiek. Zij is van mening dat die onmogelijk is als je oog in oog staat met evident onrecht. Waarom?

“Ik erger me nog steeds aan journalisten die doen alsof ze boven de partijen staan, omdat de journalistieke norm dat van ze eist. ‘Het conflict tussen Israël en Hamas heeft al 1.500 slachtoffers geëist’, heet het dan, zorgvuldig de term ‘bezetting’ vermijdend. En uiteraard zonder te vermelden dat de doden nogal eenzijdig aan één kant vallen.”

Meulenbelt stelt dat partijdigheid niet per se in strijd is met de normen van de objectiviteit. Wat is haar redenering, en wat denk jij daarvan?

“Objectiviteit betekent dat je als verslaggever of schrijver de plicht hebt om zo trouw mogelijk de feiten weer te geven, te checken en transparant te zijn over je bronnen – zéker als die feiten erop wijzen dat er geen sprake kan zijn van een ‘evenwicht’ omdat het gaat om een aantoonbare en vergaande machtsongelijkheid. De waarheid ligt niet altijd in het midden.”

Meulenbelt schrijft over o.a. de Black Lives Matter-protesten, en hoe er vanuit de media plots meer aandacht ging naar racisme, maar hoe die aandacht, volgens haar, evengoed niet evenwichtig is, omdat de redacties van tv-programma’s en weekbladen helemaal niet divers zijn. Waarom niet?

“Zolang witte mannen denken dat zij per definitie beter geschikt zijn om ‘evenwichtig’ verslag te doen – alsof wit geen kleur is, geen partij – en zolang alle mensen afkomstig uit gemarginaliseerde groepen er per definitie van verdacht worden dat ze partijdig zullen zijn en steeds maar moeten bewijzen dat ze geen kant kiezen, zolang zullen redacties geen afspiegeling zijn van de maatschappij waarin wij leven.”

Hoe denken jullie dat het hier in België gesteld is? Je kunt dat uitzoeken door naar de namen van journalisten te kijken in het colofon van een nieuwssite, krant, of weekblad. Of door gewoon (al dan niet uitgesteld) naar nieuws- en duidingsprogramma’s te kijken. Doe de test!

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Politie onder vuur

Vivaldi I