Recyclage

Een moeilijke strijd tegen misleiding en gelobby

30 april 2024

***

De Europese Green Deal stelt dat Europa tegen 2050 koolstofneutraal moet zijn. Dat betekent dat wat er dan nog van CO2 wordt uitgestoten, ook moet opgevangen worden. Dat betekent ook dat er dus veel minder CO2 zal mogen uitgestoten worden. Een van de manieren om dat te doen, is om materialen te recycleren. Maar dat is niet altijd even evident, zeker niet als het om plastic gaat. Er wordt danig gelobbyd, én gesjoemeld om enerzijds richtlijnen te versoepelen, en anderzijds te omzeilen.

 

Chemische plasticrecyclage versus mechanische

Plastic wordt gemaakt van olie, een fossiele grondstof. Bannen dus, die handel. Dat zegt ook de EU, maar dan alleen als het gaat over wegwerpplastic. Tegelijkertijd wil de EU een nieuwe meetmethode voor gerecycleerd plastic gebruiken, een die de chemische recyclage bevoordeelt, terwijl mechanische recyclage veel minder vervuilt. Bovendien zijn de geplande grote chemische recyclagefabrieken in handen van de grote petrochemische bedrijven, stelt Isabelle Vanhoutte op MO*. Die hebben veel meer macht om te lobbyen, maar zo wordt het gebruik van plastic wel in stand gehouden.

(CC BY-NC 2.0 DEED) Mike Gifford

 

Nieuw plastic goedkoper dan gerecycleerd

De productie van chemicaliën gaat in de VS en China door het dak, wat als pervers effect heeft dat nieuw plastic nu goedkoper is dan gerecycleerd plastic. Dat schrijft Corneel Vanfleteren op Business AM. Een ander gevolg van dat nieuwe, goedkope plastic is dat recyclagebedrijven het financieel zwaar te verduren krijgen.

(CC BY-SA 2.0 DEED) ::ErWin

 

Consument wordt misleid

De plastic flesjes die in Europa geproduceerd worden, dragen vaak een label dat ze ofwel 100 procent recycleerbaar zijn, dan wel 100 procent gerecycleerd zijn. Maar die claims zijn zelden waar. De consument wordt op die manier misleid. Daarom, stelt DeWereldMorgen, hebben consumentenorganisaties bij de EU een klacht ingediend tegen onder meer de producenten Danone, Coca-Cola en Nestlé.

(CC BY-NC-ND 2.0) opacity

 

Gerecycleerde windmolens

Het is natuurlijk niet enkel plastic dat (niet) gerecycleerd wordt. De wieken van elektriciteitsproducerende windmolens worden bijvoorbeeld na twintig jaar op een stort gedumpt. Maar, zo legt Marlies Thys uit op EOS, daar bestaat een oplossing voor. En die heeft alles met recyclage te maken.

 

Vragen en discussiepunten

MO*: Nadert het einde van de klassieke plasticrecyclage in Europa? 

De massabalansberekening, waarbij een massa die binnenkomt wordt afgewogen tegen een massa die het bedrijf weer verlaat, speelt in het voordeel van de chemische recyclage. Waarom is dat een probleem?
‘Stel dat een petrochemisch bedrijf nieuwe plastics maakt uit 10 ton gerecycleerde olie en 90 ton verse olie, dan kan dat bedrijf via de overdracht van certificaten kiezen om een petfles met 10% gerecycleerd materiaal als 50% gerecycleerd te rapporteren.’
Bedrijven kunnen met andere woorden gerecycleerde materialen toewijzen aan producten die voor hen strategisch zijn. ‘Je liegt niet, maar de consument krijgt niet de juiste informatie.’
Wat is de pyrolysetechniek, en waarom houdt die risico’s in?
De techniek verhit gebruikte plastics tot een pyrolyseolie, die in de petrochemie — zoals nafta uit klassieke aardolie — gekraakt kan worden en zo de basis vormt voor nieuwe plastics, chemicaliën of brandstoffen.
Door deze techniek kunnen recyclagebedrijven gerecycleerde grondstoffen samen met nieuwe fossiele grondstoffen verwerken.
Maar milieuverenigingen waarschuwen voor mogelijke risico’s van pyrolyseolie. Er moet naar schatting 80 tot 95% petroleumnafta gemengd worden met 5 à 20% pyrolyse-olie om het risico op te zware verontreinigingen uit te sluiten. Zo blijven er veel verse, fossiele grondstoffen nodig om pyrolyseolie te maken.
Hoewel mechanische recyclage volgens vriend en vijand de voorkeur verdient vanwege de lagere energiekosten en milieu-impact, wordt er (door de Europese Commissie) vooral werk gemaakt van een snelle opschaling van chemische recyclagetechnologieën. Hoe komt dat?
Een belangrijke pleitbezorger van de methode is Cefic, de Europese koepelorganisatie voor de chemische industrie die onder andere BASF, Shell en INEOS vertegenwoordigt.

Business AM: Recyclagefabrieken in de problemen: nieuw plastic blijkt veel goedkoper dan gerecycleerd plastic

Waarom neemt de chemische productie toe?
Arabische olieboeren met raffinaderijen in China kunnen hun ruwe olie moeilijker kwijt in de auto-industrie, omdat er minder vraag is naar benzine. Daardoor bouwen ze volop petrochemische fabrieken. Ook binnen de VS bloeit de petrochemie, mede door een overschot aan schaliegas.
Het gevolg van die toename van de chemische productie is dat recyclagebedrijven het financieel moeilijk krijgen. Hoezo?
De impact van die internationale verschuivingen is groot. In Duitsland wil Veolia zijn PET-recyclagefabriek sluiten, in Nederland dreigt het faillissement voor Umincorp. Terwijl de energiekosten stijgen, is het voor deze bedrijven niet meer rendabel om aan circulaire economie te doen.

DeWereldMorgen: Klacht bij de EU tegen bekende watermerken: “Consument misleid over recyclage”

Veel claims luiden dat plastic flesjes 100 procent gerecycleerd kunnen worden. Maar is dat wel echt zo?
Nee. In werkelijkheid wordt maar zo’n 55 procent van de PET-flessen in Europa ook daadwerkelijk gerecycleerd. En vaak wordt het plastic in inferieure producten hergebruikt, zegt BEUC. De kans dat een fles ook daadwerkelijk weer een fles wordt, schommelt rond de 30 procent.
De slogan ‘100 procent recycleerbaar’ is nog om een andere reden problematisch. Welke?
De dop mag volgens de Europese regels bijvoorbeeld niet gerecycleerd zijn. Etiketten zijn zelden gerecycleerd en bij de productie van gerecycleerd plastic wordt vaak nieuw materiaal toegevoegd.
De organisaties ergeren zich ook aan het gebruik van groene beelden op de etiketten, zoals bossen en natuur. Die creëren een vals idee van milieuneutraliteit en kunnen zelfs de indruk wekken dat de flessen een positieve impact op het milieu zouden hebben.

EOS: Recycleerbare thermoharders uit houtafval

Wat is het geheim van duurzame, recycleerbare windmolens?
Lignine! Je vindt het in bomen en planten, én het is in grote hoeveelheden beschikbaar omdat het een afvalproduct is van de papier- en pulpproductie.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand

Hier vind je meer informatie over Media.21



Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.