Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Strijd tegen klimaatverandering

Strijd tegen klimaatverandering

Biodiversiteit en bossen herstellen, en verkleinen van de sociale ongelijkheid

10 februari 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Ontbossing terugdringen is een van de cruciale elementen in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Maar ook het verminderen van de vleesproductie speelt een grote rol in een broodnodige klimaattransitie. En daarbij moeten we oog hebben voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Het aanpakken van de klimaatcrisis mag niet leiden naar grotere sociale ongelijkheid.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Technologie als hulpmiddel bij bosbeheer in Afrika

Uit cijfers van Global Forest Watch blijkt dat in 2019 tropische regenwouden verdwenen met de snelheid van één voetbalveld per zes seconden, zegt Michiel Loveniers op MO*. Om die ontbossing in kaart te brengen wordt in negen Centraal-Afrikaanse landen met satellietbeelden gewerkt, wat een handig hulpmiddel is voor ngo’s en overheden om aan bosbeheer te doen. Maar daar is wel politieke wil voor nodig. Want ontbossing voor industriële landbouw gebeurt meestal in samenwerking met overheden. Nochtans bedreigt ontbossing ook gemeenschappen die volledig afhankelijk zijn van bos.

(CC BY-NC-ND 2.0) Ollivier Girard/CIFOR

Biodiversiteit redden door plantaardig dieet

Voor 86 procent van de 28.000 soorten die met uitsterven worden bedreigd, is landbouw de grote boosdoener, zo citeert Thomas Buelens op Business AM een rapport van de Britse denktank Chatham House, ondersteund door het milieuagentschap van de VN (UNEP). Meer planten eten vormt een van de drie aanbevelingen die UNEP doet. Niet alleen heeft de vleesindustrie een enorme impact op het milieu, maar een plantaardig dieet zou ook beter zijn voor de gezondheid, en zou het risico op pandemieën helpen verminderen. Als we niets doen, zal het verlies van biodiversiteit alleen maar toenemen, wat het voortbestaan van de mensheid in het gedrang kan brengen.

Koe voor slacht (CC BY-SA 2.0) Michael Zimmer

Reset.Vlaanderen gebruikt Donut

De klimaatcrisis wordt natuurlijk niet alleen bestreden in veraf gelegen gebieden. Dat moet hier in ons land ook gebeuren. Daarom werd de nieuwe netwerkorganisatie Reset.Vlaanderen gelanceerd, lezen we op Apache. Dat is een verzameling van middenveldorganisaties die streeft naar een sociaal rechtvaardige klimaattransitie en zich daarvoor laat inspireren op het Donuteconomiemodel van Kate Raworth.

Het Donuteconomiemodel, ontwikkeld door Oxford-econoom Kate Raworth.

Vragen en discussiepunten

MO*: Kameroen zet satellietbeelden in tegen ontbossing

Waarom zijn bossen onze grootste bondgenoten in de strijd tegen klimaatverandering?

Bomen absorberen ongeveer een derde van de uitstoot van broeikasgassen die wereldwijd worden geproduceerd. Door bossen te beschermen, beschermen we onszelf.

Hoe werkt het Global Land Analysis and Discovery (GLAD)-waarschuwingssysteem?

Het systeem is gebaseerd op de nieuwste satelliettechnologie om pixel per pixel kleurveranderingen in de bosbedekking te bespeuren. Het maakt gebruik van satellietbeelden die om de acht dagen worden bijgewerkt. Artificiële intelligentie vergelijkt de nieuwe beelden met de oude en identificeert zo waar bomen verdwijnen. Overheden en ngo’s die de ontbossing een halt willen toeroepen, kunnen zich abonneren om waarschuwingen te krijgen via de Global Forest Watch-site. Vervolgens kunnen ze ingrijpen waar nodig.

In Kameroen gebeurt ontbossing voor industriële landbouw vaak in samenwerking met de overheid. Bovendien hebben verschillende ministeries verschillende plannen voor het regenwoud. Maar er is nog een groot probleem. Welk?

Corruptie. Mensen kunnen van de overheid toestemming voor exploitatie kopen. Als het door de overheid legaal is verklaard, kan niets gedaan worden.

Waarom zijn de satellietbeelden ook belangrijk voor lokale gemeenschappen?

‘Veel van het werk dat we doen,’ vertelt SAILD-medewerker Djanteng, ‘is lobbyen met regeringsfunctionarissen. We leggen uit hoe die lokale gemeenschappen leven en hoe met hen samen te werken om de bossen te beheren. Met de satellietbeelden maken we visueel duidelijk hoe zorgwekkend hun situatie is.’

Business AM: ‘Plantaardig dieet is cruciaal om biodiversiteit te redden’

Wat is de ‘vicieuze cirkel’ van de productie van goedkoop voedsel?

Lage kosten leiden tot een grotere vraag en meer verspilling. De verhoogde concurrentie doet de kosten nog verder dalen, ondanks de grote hoeveelheid aan meststoffen, pesticiden, energie, land en water die nodig zijn voor de productie.

De strijd tegen de klimaatopwarming heeft voor professor Tim Benton van Chatham House ook een sociale dimensie. Op welke manier?

‘Politici zeggen nog steeds ‘het is mijn taak om voedsel goedkoper te maken voor u’, ongeacht hoe giftig het is vanuit het oogpunt van de planeet of de menselijke gezondheid. We moeten stoppen met het argument dat we het voedselsysteem moeten subsidiëren in de naam van de armen en in plaats daarvan de armen helpen door ze uit de armoede te halen.’

Apache: Nieuwe Reset.Vlaanderen wil naar inclusieve klimaattransitie

Waar ligt volgens Vera Dua, voorzitter van de Bond Beter Leefmilieu, de kern van Reset.Vlaanderen?

“De sociale reflex kan allerlei vormen aannemen, zoals het bijstaan van armere gezinnen door financiële ondersteuning en hulp bij energiemaatregelen, het uitwerken van nieuwe jobprofielen in het kader van circulaire economie, het groener én rechtvaardiger maken van onze fiscaliteit, en het betaalbaar houden van groene mobiliteit. Dat is niet altijd een gemakkelijke oefening en daar ligt de kern van deze organisatie.”

Wat is de essentie van het Donuteconomiemodel van Kate Raworth?

Het houdt bij de meting van economische welvaart ook rekening met ecologische en sociale aspecten. Het doel is om de behoeftes van iedereen te realiseren zonder de ecologische plafonds te overschrijden.

Waarom vindt federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi Reset.Vlaanderen belangrijk?

“De tijd is voorbij dat ecologie, tewerkstelling en economie op absurde wijze tegenover elkaar worden gesteld. We streven naar een sociaal rechtvaardige en duurzame samenleving waarin die valse tegenstrijdigheden overstegen worden.”

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Studenten: de vergeten generatie

Internationale dag van de Moedertaal