Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Trump laat Iraanse generaal in Irak liquideren

Trump laat Iraanse generaal in Irak liquideren

Wie was Qassem Soleimani en wat zijn de gevolgen van zijn dood?

08 januari 2020

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Op 3 januari werd de Iraanse generaal Qassem Soleimani gedood bij een Amerikaanse luchtaanval in Bagdad. Dat was een weloverwogen beslissing van president Trump. Een beslissing met mogelijks vergaande gevolgen, want de Iraanse ambassadeur bij de Verenigde Naties noemde het een oorlogsverklaring. Wat bezielt Trump, en hoe moet het nu verder in deze explosieve regio?

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Trump waarschuwt Iran

Op newsmonkey lezen we dat de president van de Verenigde Staten via Twitter (of hoe anders?) liet weten dat Iran er niet aan moet denken om Amerikanen aan te vallen als vergelding voor de moord op generaal Qassem Soleimani. Naar analogie met de 52 Amerikanen die na de Iraanse Revolutie van 1979 gegijzeld werden in Teheran, heeft Trump 52 doelen aangeduid waarvan hij beweert ze te zullen aanvallen als Iran een verkeerde beweging zou maken.

Foto: Qassem Soleimani (CC BY-NC-ND 2.0) Aslan Media

Darth Vader van het Midden-Oosten

Wie was generaal Qassem Soleimani? ‘De Amerikaanse senior diplomaat Ryan Crocker noemde Soleimani eens de Darth Vader van het Midden-Oosten’, zegt Heinrich Matthee op Doorbraak. De diplomaat bedoelde daarmee dat Soleimani in de regio zo machtig was dat niemand hem iets durfde te maken. Dat wil niet zeggen dat hij overal geliefd was. Zeker bij de armere bevolking van Irak had hij behoorlijk wat tegenstanders. Maar die tegenstand heeft zich na de dood van de generaal gericht op de VS. ‘Dit is een andere vorm van regimeverandering dan Trump voor ogen heeft,’ stelt Matthee.

(CC BY-ND 2.0) amika_san

Waarom?

Het uitschakelen van een zo belangrijke militair uit Iran kan niet anders dan grote gevolgen hebben in de nu al heel instabiele regio. Waarom doet president Trump dan zoiets? Het kan zijn wankele positie aan het thuisfront versterken, zegt Ludo De Brabander op DeWereldMorgen. Zeker nu er een impeachmentprocedure tegen de president loopt. Maar ook de invloed van Israël en premier Netanyahu op Trump is niet te onderschatten. Iran is al langer een doorn in het oog van Netanyahu.

President Trump en premier Netanyahu (CC BY-NC 2.0) Israel Ministry of Foreign Affairs

Neutraliteit wordt niet meer geaccepteerd

Sinds oktober vorig jaar woeden er in Irak hevige protesten tegen de corruptie en tegen de inmenging van Iran in Irak, schrijft Judit Neurink op MO*. Hier en daar werd er gedanst bij het vernemen van de dood van de wreedaardige Soleimani. Maar voorzichtig. De milities die meegeholpen hebben aan het verdrijven van IS uit Irak zijn heel trouw aan hun generaal en beschouwen de aanslag als een aantasting van hun Irakese soevereiniteit. Ondanks het feit dat ze geleid werden door een Iraanse generaal. Mensen die protesteren tegen de aanwezigheid van Iran, en dus voor de eigen soevereiniteit zijn, denken maar best twee keer na vooraleer hun blijdschap met betrekking tot de dood van Soleimani te tonen. Want die milities zitten overal.

Artikels en discussiepunten

newsmonkey: Spanningen escaleren: Trump dreigt 52 doelwitten aan te vallen bij wraak van Iran

Waarom heeft president Trump 52 doelen in Iran geselecteerd die hij zou aanvallen, mocht Iran wraak willen nemen?

Trump stelt dat de 52 Iraanse doelwitten een verwijzing zijn naar de 52 Amerikanen die in 1979 langer dan een jaar werden gegijzeld in de Amerikaanse ambassade in Teheran, de hoofdstad van Iran. Dat gebeurde tijdens de Iraanse Revolutie. Daarbij werd de pro-Amerikaanse, dictatoriale sjah afgezet en greep ayatollah Khomeini de macht. De liberale en linkse fracties die de sjah hielpen verdrijven, werden de mond gesnoerd en Iran werd een strenge sjiitisch-Islamitische republiek.

Weet je nog iets meer over de Iraanse Revolutie van 1979?

Doorbraak: Qassem Soleimani: Darth Vader of boodschapper uit Iran?

Soleimani stond aan het hoofd van Quds. Wie of wat is/zijn dat?

Het zijn de Iraanse speciale strijdkrachten die inlichtingen-, sabotage- en geheime operaties in de regio uitvoeren. Het maakte van Soleimani een vertrouweling van opperleider Ayatollah Khamenei en de tweede machtigste figuur in de Islamitische Republiek van Iran.

Wat is de invloed die Soleimani in de regio achterlaat?

Sinds het einde van de jaren 90 had Soleimani als strateeg een veiligheidsgordel met drukmiddelen in de regio buiten Iran uitgebouwd. Hij deed dit door de steun aan, en oprichting of uitbreiding van milities, politieke groepen en allianties: Hezbollah in Libanon, sjiitische milities in Irak, en de ijlingse redding van het Syrische regime van Bashar Assad na het begin van de opstanden tegen diens regime in 2011.

De Amerikaan Ryan Crocker noemde Soleimani eens de Darth Vader van het Midden-Oosten. Dat betekent dat Soleimani erg machtig was. Maar wat betekende dat (tot voor kort) voor de VS?

President George W. Bush, met haviken zoals Donald Rumsfeld en Dick Cheney om hem heen, besloot dat een aanslag op Soleimani te veel negatieve gevolgen zou hebben. Barack Obama kwam later tot dezelfde conclusie.

Wat is het gevolg van de aanslag op Soleimani in Iran?

De aanval heeft alle facties in de politieke elite van Iran vooralsnog in een onverzettelijk front verenigd. Grote delen van de bevolking, nog maar een paar maanden terug klaar om te protesteren tegen hun regering, verzamelen zich in deze dagen in massale solidariteit rond de dood van een nationale held. Dit is een andere vorm van regimeverandering dan Trump voor ogen heeft.

DeWereldMorgen.be: Nieuwe escalatie dreigt na Amerikaanse aanslag op Iraanse leider

Ludo De Brabander noemt Trump een roekeloze president. Waarom?

Omdat hij niet in staat is om de gevolgen van zijn optreden in te schatten. Hij heeft al verschillende militaire aanvallen in het Midden-Oosten bevolen, hoewel hij keer op keer belooft om de VS terug te trekken uit dure buitenlandse conflicten.
In werkelijkheid is de Amerikaanse militaire aanwezigheid bijna nog altijd even groot als in de laatste maanden onder president Obama. Zijn aanpak dreigt in het Midden-Oosten onvermijdelijk uit te monden in een nog grotere militaire ontplooiing.

De invloed van premier Netanyahu van Israël op Trump is groot. Waarom is Netanyahu zo gebeten op Iran?

Omwille van een vermeend nucleair programma van dat land. Premier Netanyahu, wiens land zelf over een uitgebreid nucleair arsenaal beschikt en daarvoor ongemoeid wordt gelaten, was een van de grootste tegenstanders van het nucleair akkoord dat Iran in 2015 sloot met de P+1 (de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad + Duitsland) en de EU. In mei 2018 kondigde president Trump aan dat de VS zich terugtrekt uit het nucleair akkoord.

Hoe toont zich de invloed van Israël op de VS nog meer?

De Amerikaanse regering erkende Jeruzalem – tegen het internationaal recht in – als hoofdstad van Israël, verhuisde de VS-ambassade naar deze symbolisch heilige stad, erkende de Israëlische soevereiniteit op de Syrische Golanhoogten en verklaarde dat de Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden niet langer allemaal illegaal zijn. In februari 2019 echode VS-minister van Buitenlandse Zaken Pompeo de boodschap van de Israëlische premier dat er geen vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten mogelijk is zonder de confrontatie aan te gaan met Iran.

Hoe liggen de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten?

De militaire uitgaven van Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (samen 90 miljard dollar in 2018) liggen zeven keer hoger liggen dan die van Iran (13 miljard dollar), terwijl de andere grote tegenstander, Israël, een kernwapenmacht is met een defensiebudget van 16 miljard dollar.

MO*: Irak draagt de erfenis van de Iraanse poppenmeester Soleimani

Waarom dansten er betogers op straat toen ze van Soleimani’s dood hoorden?

Ze stellen hem verantwoordelijk voor de dood van honderden uit hun midden, gevallen door de kogels van milities die zijn opdrachten volgden. Of die werden ontvoerd op hun commando, en later omgebracht.

Waarom zijn de vaak jonge chauffeurs van de tuktuks in Irak zo populair en belangrijk geworden?

Waarom is het begrip ‘soevereiniteit’ zo dubbel in Irak?

De aanval op het konvooi van Soleimani, net buiten de Iraakse nationale luchthaven beschouwen politici als een aantasting van de Iraakse soevereiniteit. Maar zij zwijgen wel over de aantasting van diezelfde soevereiniteit als Iraakse militairen gehoorzamen aan een buitenlandse generaal.

Wat betekent de Iraanse inmenging in en voor Irak precies?

Die inmenging is niet alleen politiek of economisch, in de vorm van alle Iraanse goederen die Iraakse van de markt hebben verdreven, of van de elektriciteit die deels uit Iran komt of wordt opgewekt met Iraans gas. Ze gaat verder dan de corruptie die pro-Iraanse politici heeft geholpen om steeds dieper in het bestuur te infiltreren.
Het gaat ook om het feit dat Irakezen hun eigen militairen niet kunnen vertrouwen omdat ze aan de leiband van Iran lopen. En dat daardoor een corrupte en gewelddadige groep, die zich erop voorstaat het sjiisme te verdedigen, Irak in feite in haar greep heeft.

Waarom wordt neutraliteit niet meer geaccepteerd van betogers?

Ze worden aangesproken op hun soevereiniteit. Jongeren die zich hullen in Iraakse vlaggen en zeggen op te komen voor hun land, komen nu recht tegenover de pro-Iraanse krachten te staan. Omdat ze de dood van Soleimani, hun commandant, hebben gevierd, moeten ze wel aan de zijde van de Amerikaanse vijand staan. Zelfs neutraliteit wordt niet meer geaccepteerd.

In juni 2019 sprak StampMedia met professor in de Amerikaanse cultuur Frank Albers (UA) die voorspelt dat Trump nog voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen Iran zal aanvallen.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Besparingen van de Vlaamse regering

Opwarming van de aarde